/usr/share/doc/HOWTO/pl-html/INFO-SHEET-HOWTO.pl.html is in doc-linux-pl-html 2002.06.14-3.
This file is owned by root:root, with mode 0o644.
The actual contents of the file can be viewed below.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 | <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
<META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>Linux: Podstawowe informacje o systemie</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<H1>Linux: Podstawowe informacje o systemie</H1>
<H2>Autor: Michael K. Johnson, <johnsonm@redhat.com><BR>
v4.14, 1 wrze¶nia 1998<BR>
<B>Wersja polska: Tomasz 'tsca' Sienicki, <tsca@edb.dk></B><BR>
v1.02, 10 grudnia 2001</H2>
<P><HR>
<EM> Dokument niniejszy zawiera podstawowe wiadomo¶ci o systemie operacyjnym Linux,
opis jego mo¿liwo¶ci i wymagañ, oraz odno¶niki do odpowiednich zasobów.</EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Wprowadzenie do Linuksa </A></H2>
<P>Linux jest ca³kowicie darmowym systemem operacyjnym zgodnym ze standardem
POSIX, z rozszerzeniami SYSV i BSD (to znaczy, ¿e wygl±da jak Unix, ale
nie jest oparty o jego kod). Dostêpna jest zarówno jego skompilowana
wersja, jak i kod ¼ród³owy. Prawa autorskie do Linuksa nale¿± do Linusa
Torvaldsa (<torvalds@transmeta.com>) oraz osób wspó³tworz±cych kod.
Linux jest rozpowszechniany za darmo na warunkach okre¶lonych w licencji
GNU. Tre¶æ tej licencji do³±czana jest do pakietu ze ¼ród³ami systemu,
mo¿na siê z ni± równie¿ zapoznaæ pod adresem
<A HREF="ftp://prep.ai.mit.edu/pub/gnu/COPYING">ftp://prep.ai.mit.edu/pub/gnu/COPYING</A>.
(Od t³umacza: t³umaczenie licencji GPL na jêzyk polski znajduje siê
pod adresem
<A HREF="http://www.linux.org.pl/gpl.php">http://www.linux.org.pl/gpl.php</A>.)
<P><B>Linux</B>
jako taki to tylko j±dro systemu operacyjnego, czê¶æ odpowiedzialna za obs³ugê
sprzêtu, zarz±dzanie plikami, procesami, itd. Dopiero odpowiednie zestawienie
j±dra ze zbiorem programów u¿ytkowych i aplikacji tworzy ca³o¶æ systemu
operacyjnego. Takie zestawienie nazywa siê <B>dystrybucj±</B>.
S³owo <B>Linux</B>,
chocia¿ tak naprawdê oznacza tylko j±dro, u¿ywane jest powszechnie
-- i poprawnie! -- w znaczeniu ,,system operacyjny oparty na j±drze Linuksa''.
Zwiêz³y opis poszczególnych dystrybucji znajduje siê
w
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO/">Distributions-HOWTO</A>. <B>¯adna</B>
z tych dystrybucji nie jest ,,oficjalnym Linuksem''.
<P>Linux <B>nie</B>
jest oprogramowaniem ,,public domain'' ani ,,shareware''. Jest to system
darmowy, a powszechnie u¿ywanymi terminami s± <B>freeware</B>
lub <B>oprogramowanie wolnodostêpne</B>
(Open Source Software[tm], zob.
<A HREF="http://www.opensource.org">http://www.opensource.org</A>
(od t³umacza: informacje nt. Open Source po polsku znajduj± siê pod adresem
<A HREF="http://www.opensourcepl.org">http://www.opensourcepl.org</A>)). Rozdawnictwo i sprzeda¿ kopii
Linuksa dozwolone s± pod warunkiem jednoczesnego udostêpnienia kodu
¼ród³owego. W przypadku wprowadzenia w³asnych modyfikacji do kodu prawnie
wymagane jest udostêpnienie równie¿ ¼róde³ owych modyfikacji. Szczegó³y
zawarte s± w licencji GNU.
<P>Linux jest wolnodostêpny i takim pozostanie. Ze wzglêdu na naturê licencji
GPL, o któr± ten system jest oparty, nielegalne by³oby tworzenie go w inny
sposób. Zwróæ uwagê, ¿e ,,wolnodostêpny'' oznacza dostêpno¶æ kodu ¼ród³owego,
a nie po prostu darmowo¶æ; dozwolone jest bowiem rozpowszechnianie Linuksa za
pieni±dze. Jedynym warunkiem jest udostêpnianie z nim jego kodu ¼ród³owego.
To oczywi¶cie uogólnienie; je¶li interesuj± Ciê szczegó³y, zapoznaj siê z
tre¶ci± licencji GPL.
<P>Linux dzia³a na komputerach 386/486/Pentium wyposa¿onych w szyny ISA, EISA,
PCI i VLB. IBM-owska magistrala MCA nie jest najlepiej obs³ugiwana przez
j±dra 2.0.x i wcze¶niejsze, sytuacja zmieni³a siê jednak w wersji 2.1.x i
kolejnych, zob.
<A HREF="http://glycerine.itsmm.uni.edu/mca">http://glycerine.itsmm.uni.edu/mca</A>.
<P>Istnieje wersja dla procesorów Motorola 680x0 (chodzi o komputery takie jak
Amigi, Atari i VME), która dzia³a ju¿ ca³kiem dobrze. Wersja ta pracuje na
Motoroli 68020 z MMU, na 68030, 68040, 68050, wymaga te¿ FPU. Dzia³a ju¿ X
Window System i sieæ. Zob.
<A HREF="news:comp.os.linux.m68k">news:comp.os.linux.m68k</A>.
<P>Linux dzia³a dobrze równie¿ na procesorach Alpha DECa. Obecnie wspierane s±
takie platformy, jak "Jensen", "NoName", "Cabriolet", "Universal Desktop
Box" (Multia) i inne. Zob.
<A HREF="http://www.azstarnet.com/~axplinux/FAQ.html">http://www.azstarnet.com/~axplinux/FAQ.html</A>.
<P>Wspierane s± te¿ SPARCi Suna (wiêkszo¶æ maszyn sun4c, sun4m i sun4u;
rozwijane wsparcie dla sun4). Obecnie jedyn± dostêpn± na SPARC dystrybucj±
jest Red Hat. Zob.
<A HREF="http://www.redhat.com/support/docs/rhl-sparc/">http://www.redhat.com/support/docs/rhl-sparc/</A>.
<P>Aktywnie tworzona jest wersja na PowerPC (w tym PowerMac (Nubus i PCI),
Motorola, IBM i Be). Zob.
<A HREF="http://www.cs.nmt.edu/~linuxppc/">http://www.cs.nmt.edu/~linuxppc/</A>
i
<A HREF="http://www.linuxppc.org/">http://www.linuxppc.org/</A>.
<P>Wersje na inne maszyny (równie¿ MIPS (zob.
<A HREF="http://linus.linux.sgi.com">http://linus.linux.sgi.com</A> i
<A HREF="http://lena.fnet.fr/">http://lena.fnet.fr/</A>)
i ARM) s± na ró¿nych etapach rozwoju; nie oczekuj zbyt wiele. Je¶li mo¿esz
zaanga¿owaæ siê w rozwój tych wersji, z pewno¶ci± znajdziesz wspó³pracowników.
<P>Rozwój Linuksa przekroczy³ ju¿ etap testowania; wersja 1.0 ukaza³a siê 14
marca 1994. System nie jest wolny od b³êdów, a w trakcie pracy na nim na pewno
pojawi± siê w nim i zostan± usuniête kolejne niedoskona³o¶ci. Linux rozwijany
jest w sposób ,,otwarty'' -- wszystkie kolejne wersje, niezale¿nie od tego,
czy mo¿na je uznaæ za ,,gotowe'', czy nie, s± udostêpniane u¿ytkownikom.
<B>Informacja o stabilno¶ci kolejnych wersji
zawarta jest w ich numerze:</B> wersje n.x.y gdzie x jest liczb± parzyst± s±
wersjami stabilnymi, a zwiêkszanie siê liczby y oznaka kolejne poprawki
(np. wersje 1.2.2 i 1.2.3 ró¿ni± siê od siebie tylko ilo¶ci± wprowadzonych
poprawek, a nie mo¿liwo¶ciami). Wersje n.x.y gdzie x jest liczb± nieparzyst±
s± wersjami testowymi wypuszczanymi dla osób pracuj±cych nad ich rozwojem;
mog± byæ niestabilne i wieszaæ siê, stale te¿ zwiêkszaj± siê ich mo¿liwo¶ci.
Gdy bie¿±ca wersja rozwojowa j±dra zostaje uznana za stabiln±, zostaje ona
,,zamra¿ana'' jako kolejna wersja stabilna, a rozwijana wersja otrzymuje nowy
numer.
<P>Wiêkszo¶æ wersji j±dra, i stabilnych i rozwojowych, jest raczej godna
zaufania; ,,stabilna'' oznacza w tym kontek¶cie dodatkowo ,,powoli
zmieniaj±ca siê''. Mo¿na u¿ywaæ którejkolwiek z tych wersji, je¶li dzia³a ona
zgodnie z oczekiwaniami (chyba, ¿e koniecznie chcesz mieæ wersjê najnowsz±).
Na przyk³ad pochodz±ca z 1992 roku wersja 0.97p1 bezproblemowo u¿ywana by³a na
pewnym serwerze przez 136 dni bez przerwy (a dzia³a³aby pewnie d³u¿ej, gdyby
operator koparki przypadkowo nie uszkodzi³ transformatora). Znane s± przypadki
ci±g³ego u¿ywania Linuksa przez ponad rok, wiadomo te¿ o komputerze, na którym
wg ostatnich wiadomo¶ci wersja 0.99p15s chodzi³a nieprzerwanie od 600 dni.
<P>Obecn± stabiln± wersj± j±dra jest 2.0.35 (numer bêdzie siê zmienia³ w miarê
dodawania nowych sterowników i wprowadzania poprawek), rozpoczêto te¿ prace
nad wersj± 2.1.x. Pakiet z kodem ¼ród³owym j±dra Linuksa zawiera plik
Documentation/Changes opisuj±cy zmiany, o których nale¿y wiedzieæ przy
zmienianiu u¿ywanej wersji na nowsz±. Wiêkszo¶æ u¿ytkowników Linuksa po prostu
aktualizuje od czasu do czasu ca³± dystrybucjê, a tym samym i j±dro.
<P>Jak ju¿ wspomniano, model rozwoju j±dra Linuksa jest modelem otwartym i
zdecentralizowanym (w przeciwieñstwie do modelu stosowanego w przypadku
rozwoju wielu innych rodzajów oprogramowania); oznacza to, ¿e najnowsze wersje
s± zawsze udostêpniane u¿ytkownikom. Co za tym idzie, ka¿da wersja posiadaj±ca
jak±¶ now± funkcjonalno¶æ zawiera b³êdy -- ale dziêki jej upublicznieniu b³êdy
te s± bardzo szybko (czêsto w przeci±gu godzin) wy³apywane i usuwane.
<P>Natomiast zamkniêty i scentralizowany model rozwoju oprogramowania oznacza,
¿e tylko jedna osoba lub grupa pracuje nad projektem, a nowe wersje
oprogramowania publikowane s± tylko wtedy, gdy autorzy uznadz± je za wolne od
b³êdów. Powoduje to czêsto znaczne wyd³u¿enie siê czasu oczekiwania na now±
wersjê i na poprawki b³êdów oraz generalnie wolniejszy rozwój. Najnowsze
wersje takiego oprogramowania s± czasem wy¿szej jako¶ci ni¿ wersje
oprogramowania tworzonego w sposób otwarty, cen± jednak jest znaczne
spowolnienie rozwoju.
<P>Oba w/w modele rozwoju oprogramowania omówione i zanalizowane zosta³y
w <I> The Cathedral and the Bazaar</I>
Erica Raymonda; zob.
<A HREF="http://sagan.earthspace.net/~esr/writings/cathedral-bazaar/">http://sagan.earthspace.net/~esr/writings/cathedral-bazaar/</A>.
<P>1 wrze¶nia 1998 ostatni± stabiln± wersj± j±dra jest 2.0.35, a wersj±
rozwojow± 2.1.119.
<H2><A NAME="s2">2. Mo¿liwo¶ci Linuksa </A></H2>
<P>
<UL>
<LI>wielozadaniowo¶æ (mo¿na uruchamiaæ wiele programów naraz),
</LI>
<LI>obs³uga wielu u¿ytkowników na tej samej maszynie w tym samym
czasie (bez licencji wielostanowiskowych!),
</LI>
<LI>wieloplatformowo¶æ (Linux dzia³a pod wieloma platformami,
nie tylko pod Intelowsk±),
</LI>
<LI>wieloprocesorowo¶æ (obs³uga SMP (wieloprzetwarzania symetrycznego)
na platformach Intel i SPARC (prace nad wsparciem dla kolejnych platform
trwaj±); Linux u¿ywany jest w wymagaj±cych wieloprzetwarzania
zastosowaniach, np. w systemach Beowulf (zob.
<A HREF="http://cesdis.gsfc.nasa.gov/linux-web/beowulf/beowulf.html">http://cesdis.gsfc.nasa.gov/linux-web/beowulf/beowulf.html</A>)
i opartym na SPARC superkomuterze Fujitsu AP1000+),
</LI>
<LI>wielow±tkowo¶æ (j±dro obs³uguje wiele niezale¿nych w±tków w pojedynczej
przestrzeni przydzielonej procesowi pamiêci),
</LI>
<LI>dzia³anie w trybie chronionym 386,
</LI>
<LI>miêdzyprocesowa ochrona pamiêci (dziêki czemu niemo¿liwa jest sytuacja,
w której jeden program powoduje pad ca³ego systemu),
</LI>
<LI>³adowanie kodu wykonywalnego na ¿±danie (tzn. czytanie tylko tej czê¶ci
programu, która jest rzeczywi¶cie wykorzystywana),
</LI>
<LI>wspó³dzielenie pamiêci miêdzy procesami (tzn. ¿e wiele programów mo¿e
korzystaæ z tego samego obszaru pamiêci. Gdy dany program zapisuje co¶
w zape³nionej ju¿ stronie pamiêci, zawarto¶æ tej strony (4 KB) kopiowana
jest przedtem gdzie indziej. Proces ten nazywa siê <I> copy-on-write</I>
i ma dwie zalety: zwiêksza szybko¶æ i zmniejsza zu¿ycie pamiêci),
</LI>
<LI>pamiêæ wirtualna stronicuj±ca (a nie sk³adaj±ca ca³e procesy) na dysk
(na osobn± partycjê, do pliku, lub i tu i tu, z mo¿liwo¶ci± dynamicznego
dodawania kolejnych obszarów wymiany (tak siê to nadal nazywa).
Jednocze¶nie w u¿yciu mo¿e byæ ogó³em 16 128-megabajtowych (a w nowszych
j±drach dwugigabajtowych) obszarów wymiany; w ten sposób teoretycznie
mo¿na utworzyæ funkcjonalny obszar wymiany do wielko¶ci 2GB. Zwiêkszenie
tego limitu jest proste -- sprowadza siê do zmiany kilku linijek w kodzie
¼ród³owym),
</LI>
<LI>zgrupowanie puli pamiêci przydzielonej programom i dyskowej pamiêci
podrêcznej (cache); dziêki czemu ca³a wolna pamiêæ mo¿e byæ u¿yta jako
pamiêæ podrêczna. Ilo¶æ pamiêci podrêcznej zmniejsza siê podczas
wykonywania du¿ych programów,
</LI>
<LI>dynamicznie zlinkowane biblioteki dzielone (DLL) oraz, oczywi¶cie,
biblioteki zlinkowane statycznie
</LI>
<LI>zrzuty pamiêci (core dumps) umo¿liwiaj±ce ,,po¶miertn±'' analizê
programów za pomoc± debuggera,
</LI>
<LI>wysoka zgodno¶æ z POSIX, SYSV, BSD na poziomie ¼róde³,
</LI>
<LI>poprzez zgodny z iBCS2 modu³ emulacji wysoka zgodno¶æ na poziomie
binarnym z SCO, SVR3 i SVR4,
</LI>
<LI>dostêpno¶æ ca³ego kodu ¼ród³owego, w tym ca³ego j±dra i wszystkich
sterowników, narzêdzi i programów; wszystko to wolno bez ograniczeñ
rozpowszechniaæ. Wiele komercyjnych programów dostêpnych dla Linuksa
dostarczanych jest bez kodu ¼ród³owego, ale wszystko, co by³o
wolnodostêpne (w tym ca³y system operacyjny) wolnodostêpne pozosta³o,
</LI>
<LI>zgodna z POSIX kontrola procesów,
</LI>
<LI>pseudoterminale (pty),
</LI>
<LI>emulacja numerycznego koprocesora 387 w j±drze, co odci±¿a programy
z konieczno¶ci wykonywania tej emulacji. W ten sposób wszystkie komputery
pracuj±ce pod kontrol± systemu Linux ,,maj±'' koprocesor. Oczywi¶cie
je¶li komputer naprawdê posiada koprocesor, to bêdzie on u¿yty; w takim
przypadku mo¿na skompilowaæ j±dro wy³±czaj±c obs³ugê 387: zaowocuje to
niewielkim zyskiem pamiêci.
</LI>
<LI>wsparcie dla wielu narodowych i zindywidualizowanych klawiatur,
³atwo dodawaæ nowe definicje klawiatury dynamicznie,
</LI>
<LI>do 64 dynamicznie tworzonych wirtualnych konsol, co oznacza wiele
niezale¿nych sesji obs³ugiwanych jednocze¶nie przy tej samej fizycznej
konsoli. Miêdzy sesjami mo¿na prze³±czaæ siê za pomoc± dowolnie
zdefiniowanej kombinacji klawiszy (niezale¿nej od karty graficznej),
</LI>
<LI>wsparcie dla powszechnie u¿ywanych systemów plików, takich jak np.
minix, Henix, wszystkie systemy V. W³asny zaawansowany system plików
(do 4 TB, nazwy plików do 255 znaków),
</LI>
<LI>bezproblemowy dostêp do partycji MS-DOS i OS/2. Dziêki specjalnemu
systemowi plików u¿ycie partycji MS-DOS nie wymaga ¿adnych dodatkowych
sztuczek, dostêp doñ nie ró¿ni siê oprócz ograniczeñ w nazwach i prawach
plików od dostêpu do normalnego uniksowego systemu plików. Aktualnie nie
s± obs³ugiwane kompresowane partycje MS-DOS 6 (ale jest na to ³ata).
System VFAT (tj. Windows 9x/NT) obs³ugiwany jest od j±dra 2.0 wzwy¿.
</LI>
<LI>specjalny system plików (UMSDOS) umo¿liwiaj±cy instalacjê Linuksa
na partycji DOS,
</LI>
<LI>wsparcie (tylko odczyt) systemu plików HPFS-2 z OS/2 2.1,
</LI>
<LI>obs³uga HFS (systemu plików Macintosha) jako modu³,
</LI>
<LI>mo¿liwo¶æ czytania wszystkich standardowych formatów CD-ROM-ów,
</LI>
<LI>wsparcie protoko³u sieciowego TCP/IP, w tym ftp, telnet, NFS, itd.,
</LI>
<LI>serwer Appletalk,
</LI>
<LI>klient i serwer Netware,
</LI>
<LI>klient i serwer Lan Manager/Windows Native (SMB),
</LI>
<LI>wiele protoko³ów sieciowych: podstawowe protoko³y dostêpne w najnowszych
rozwojowych wersjach j±dra to: TCP, IPv4, IPv6, AX.25, X.25, IPX, DDP
(Appletalk), Netrom i inne. Stabilne wersje j±dra zawieraj± m.in.
protoko³y TCP, IPv4, IPX, DDP i AX.25.</LI>
</UL>
<H2><A NAME="s3">3. Zagadnienia sprzêtowe</A></H2>
<H2>3.1 Minimalne wymagania sprzêtowe </H2>
<P>Prawdopodobnie najubo¿sz± konfiguracj± sprzêtow± umo¿liwiaj±c± uruchomienie
Linuksa jest 386SX/16, 1 MB RAM, stacja dysków 1.44 lub 1.2 MB, którakolwiek
ze wspieranych kart graficznych (+ oczywi¶cie klawiatura, monitor, itd). Taki
sprzêt pozwoli na uruchomienie systemu i sprawdzenie, czy w ogóle dzia³a on
na tym komputerze; nie da siê jednak na czym¶ takim wykonywaæ ¿adnej sensownej
pracy. Omówienie minimalnych konfiguracji znajdziesz pod adresem
<A HREF="http://rsphy1.anu.edu.au/~gpg109/mem.html">http://rsphy1.anu.edu.au/~gpg109/mem.html</A>.
<P>¯eby móc cokolwiek zrobiæ potrzeba trochê miejsca na dysku twardym. 5 do 10 MB
powinno wystarczyæ na bardzo prost± instalacjê (zawieraj±c± tylko podstawowe
polecenia systemowe i mo¿e jedn± lub dwie proste aplikacje -- np. program
terminala). Taki system jest jednak bardzo ograniczony i niewygodny, zajmuje
bowiem prawie ca³e dostêpne miejsce -- chyba, ¿e zainstalowane aplikacje s±
naprawdê ma³e. Generalnie nadaje siê tylko do celów testowych, i przechwa³ek
na temat niewielkich wymagañ sprzêtowych.
<H2>3.2 Zalecana konfiguracja sprzêtowa </H2>
<P>Je¶li zamierzasz uruchamiaæ wymagaj±ce du¿ej mocy obliczeniowej programy takie
jak gcc, X, czy TeX, potrzebujesz procesora szybszego ni¿ 386SX/16 -- chocia¿
cierpliwym i taki wystarczy.
<P>W praktyce system bez X wymaga 4 MB, a z X 8 MB. Wiêcej ni¿ 4 MB zalecane jest
równie¿ w przypadku systemu obs³uguj±cego wielu u¿ytkowników równocze¶nie,
oraz systemu, pod którym jednocze¶nie bêdzie pracowaæ kilka du¿ych programów
(jak chocia¿by kompilacji). Oczywi¶cie wszystko to bêdzie dzia³aæ równie¿ przy
mniejszej ilo¶ci pamiêci; Linux wykorzysta w takim przypadku pamiêæ podrêczn±
(<B>powoln±</B>
pamiêæ dyskow±); jest to jednak tak wolne, ¿e prawie nie da siê tego u¿ywaæ.
16 MB znacz±co ogranicza wykorzystanie pamiêci dyskowej przy uruchomieniu
wielu programów, a 32 MB przy normalnej pracy jednego u¿ytkownika zazwyczaj
ca³kowicie eliminuje problem. 64 i wiêcej MB zalecane jest przy jednoczesnym
uruchamianiu wielu bardzo pamiêcio¿ernych aplikacji.
<P>Wielko¶æ wymaganej przestrzeni dyskowej zale¿y naturalnie od rodzaju
instalowanego oprogramowania. Zwyk³y zestaw uniksowych narzêdzi, pow³ok i
programów do administrowania systemem swobodnie zmie¶ci siê na 10 MB --
zostanie nawet trochê miejsca na pliki u¿ytkownika. System bardziej kompletny
(np. Red Hat, Debian, czy inna dystrybucja) wymaga do 60 do 600 MB
w zale¿no¶ci od instalowanych komponentów. Do tego dodaæ nale¿y miejsce
przeznaczone na pliki u¿ytkowników. Przy dzisiejszych cenach twardych dysków
nie ma sensu ryzykowanie, ¿e nagle zabraknie miejsca. Warto wiêc nabyæ dysk
o pojemno¶ci co najmniej 2 GB, a lepiej 4 GB lub nawet wiêcej -- nie zmarnuje
siê, to pewne. Linux bezproblemowo obs³uguje du¿e dyski twarde, np. popularne
ostatnio dyski 11 GB na IDE i 18 GB na SCSI.
<P>Je¶li chcesz/potrzebujesz/staæ Ciê na konfiguracjê lepsz± od minimalnej,
mo¿esz rozszerzyæ swój komputer o wiêcej pamiêci, wiêkszy dysk twardy, szybszy
procesor i inne urz±dzenia. Linux ró¿ni siê tu bardzo od DOS-a, w którym
rozszerzanie pamiêci dawa³o umiarkowane zaledwie efekty -- w Linuksie ró¿nica
jest ogromna. Powodem jest oczywi¶cie ograniczenie DOS-a do 640 Kb,
ograniczenie, od którego Linux jest wolny.
<H2>3.3 Wspierany sprzêt </H2>
<P>
<DL>
<DT><B>CPU (procesor):</B><DD><P>Wszystko, co mo¿e uruchomiæ programy w trybie chronionym 386. Wszystkie modele
386, 486, Pentium, Pentium Pro, Pentium II i ich klony powinny dzia³aæ (286 i
starsze byæ mo¿e bêd± którego¶ dnia obs³ugiwane przez mniejsze j±dro zwane
ELKS, nie nale¿y od niego jednak oczekiwaæ tych samych mo¿liwo¶ci). Wersje dla
procesorów 680x0 (dla x=2+zewnêtrzna jednostka zarz±dzania pamiêci± (MMU), 3,
4 lub 6) obs³uguj±cych komputery Amiga i Atari dostêpne s± na serwerze
tsx-11.mit.edu w katalogu 680x0. Wspierane jest równie¿ wiele maszyn DEC
Alpha, SPARC i PowerPC. Trwaj± prace nad wersjami dla architektur ARM,
StrongARM i MIPS.
<P>
<DT><B>Magistrale:</B><DD><P>PCI, ISA, EISA i VLB. Obs³uga MCA (g³ównie PS/2) jest jeszcze niekompletna
(prace trwaj±, patrz wy¿ej). Linux wymaga od sprzêtu wiêcej ni¿ DOS, Windows,
czy wiêkszo¶æ pozosta³ych systemów operacyjnych. Oznacza to, ¿e pod kontrol±
tych mniej wymagaj±cych systemów sprzêt mo¿e dzia³aæ bezb³êdnie, a pod
Linuksem zawiedzie. Linux jest doskona³ym testerem pamiêci...
<P>
<DT><B>RAM (pamiêæ):</B><DD><P>Na platformach intelowskich do 1 GB; na platformach 64-bitowych wiêcej.
Niektórzy (w tym Linus) zauwa¿yli, ¿e dodanie pamiêci bez powiêkszenia bufora
(cache) bardzo spowalnia ich komputer. Je¶li po rozszerzeniu pamiêci
zaobserwujesz podobne objawy, zwiêksz cache. Niektóre komputery nie s± w
stanie zbuforowaæ wiêcej ni¿ okre¶lon± ilo¶æ pamiêci (najczê¶ciej jest to 64
MB), niezale¿nie od tego, ile fizycznie pamiêci jest zainstalowane. Jest to
spowodowane tym, ¿e BIOS oryginalnie nie by³ przeznaczony do wykrywania
pamiêci ponad 64 MB. J±dra 2.1.x i nowsze automatycznie radz± sobie z takimi
sytuacjami, natomiast j±dra 2.0.35 i wcze¶niejsze wymagaj± podania im
specjalnego parametru podczas inicjalizacji systemu.
<P>
<DT><B>Pamiêci masowe:</B><DD><P>Obs³ugiwane s± typowe dyski AT (EIDE, IDE, 16-bitowe kontrolery z MFM, RDD lub
ESDI), jak równie¿ dyski SCSI, CD-ROMy na obs³ugiwanej karcie SCSI i typowe
kontrolery XT (8-bitowe kontrolery z MFM lub RLL). Wspierane karty SCSI to:
Advansys, seria Adaptec 1542, 1522, 1740, 27xx, i 29xx (z kilkoma wyj±tkami),
Buslogic MultiMaster i Flashpoint, kontrolery oparte o NCR53c8xx, kontrolery
DPT, Qlogic ISP i FAS, Seagate ST-01 i ST-02, seria Future Domain TMC-88x (lub
inne karty z ko¶ci± TMC950), TMC1660/1680, Ultrastor 14F, 24F i34F, Western
Digital wd7000, i inne. Obs³ugiwane s± równie¿ pamiêci ta¶mowe SCSI, QIC-02,
i niektóre QIC-80. Obok CD-ROMów IDE i SCSI wspierany jest te¿ szereg
CD-ROMów o zastrze¿onej architekturze (s± to m.in. Matsushita/Panasonic,
Mitsumi, Sony, Soundblaster, Toshiba, ATAPI (EIDE), SCSI i inne). Informacje
o konkretnych modelach znajduj± siê w <B>Hardware Compatibility HOWTO</B>.
<B>Wykazy te s± i zawsze bêd± niekompletne. Bardziej aktualnych informacji
dostarczaj± producenci dystrybucji.</B>
<P>
<DT><B>Karty graficzne:</B><DD><P>Pracê w trybie tekstowym umo¿liwiaj± karty VGA, EGA, CGA, Hercules (i zgodne).
Wy¶wietlaæ grafikê i pracowaæ z X-Window mo¿na za pomoc± (co najmniej)
zwyk³ych kart VGA, niektórych Super-VGA (wiêkszo¶æ z kart bazuj±cych na ko¶ci
Tseng, Paradise i niektórych Tridentach), S3, 8514/A, ATI, Matrox, i Herculesa
(u¿ywanym przez Linuksa serwerem X jest XFree86, co determinuje, które karty
s± obs³ugiwane. Pe³na lista samych wspieranych ko¶ci zajmuje ponad stronê.
Patrz
<A HREF="http://www.XFree86.org/">http://www.XFree86.org/</A>).
<P>
<DT><B>Sieæ:</B><DD><P>Zbiór obs³ugiwanych kart sieciowych zawiera: 3COM 503/509/579/589/595/905
(501/505/507 s± wspierane, ale nie polecane), AT&T GIS (neé NCR) WaveLAN,
wiêkszo¶æ kart opartych o WD8390 lub WD80x3, NE1000/2000 i wiêkszo¶æ ich
klonów, AC3200, Apricot 82596, AT1700, ATP, DE425/434/435/500, D-Link
DE-600/620, DEPCA, DE100/101, DE200/201/202 Turbo, DE210, DE422, Cabletron
E2100 (nie polecana), Intel EtherExpress (nie polecana), EtherExpress Pro,
EtherExpress 100, DEC EtherWORKS 3, HP LAN, HP PCLAN/plus, wiêkszo¶æ kart
opartych o AMD LANCE, NI5210, ni6510, SMC Ultra, DEC 21040 (tulip), Zenith
Z-Note ethernet. ¯adna z kart Zircom i Cabletron (oprócz E2100) nie jest
obs³ugiwana, poniewa¿ producent odmówi³ udzielenia programistom odpowiednich
informacji. Obs³uga sieci ¶wiat³owodowych: karty DEF<I>xx</I> DEC-a. Obs³uga
protoko³u sieciowego Point-to-Point: PPP (zarówno dla urz±dzeñ
asynchronicznych (modemy), jak i po³±czeñ synchronicznych (ISDN)), SLIP,
CSLIP, PLIP. Ograniczona obs³uga Token Ring.
<P>
<DT><B>Port szeregowy:</B><DD><P>Wiêkszo¶æ kart opartych o 16450 i 16550 UART, w tym AST Fourport, Usenet
Serial Card II i inne. Wspierane inteligentne karty to: seria Cyclades Cyclom
(wsparcie od producenta), seria Comtrol Rocketport (wsparcie od producenta),
Stallion (wiêkszo¶æ kart: wsparcie od producenta), i Digi (niektóre karty:
wsparcie od producenta). Obs³uga ISDN, frame relay (tranzytu ramki)
i ³±cza dzier¿awionego.
<P>
<DT><B>Inny sprzêt:</B><DD><P>SoundBlaster, ProAudio Spectrum 16, Gravis Ultrasound, wiêkszo¶æ pozosta³ych
kart d¼wiêkowych, wiêkszo¶æ (wszystkie?) rodzajów myszy (Microsoft, Logitech,
PS/2), itd.
</DL>
<H2><A NAME="s4">4. Niekompletny spis sportowanego i innego oprogramowania </A></H2>
<P>Pod Linuksem dostêpne s± wersje wiêkszo¶ci podstawowych narzêdzi i programów
znanych z systemów uniksowych, w tym prawie ca³o¶æ oprogramowania opartego na
licencji GNU i wiele pochodz±cych z ró¿nych ¼róde³ klientów X. S³owo `wersje'
jest byæ mo¿e zbyt mocne, czêsto bowiem dziêki zgodno¶ci Linuksa z norm± POSIX
programy te nie wymagaj± ¿adnych (lub prawie ¿adnych) modyfikacji do
kompilacji pod tym systemem. Aplikacji nigdy za wiele; dla u¿ytkowników i
administratorów Linuksa pojawia siê ich coraz wiêcej. Zapytaj producenta
swojego ulubionego komercyjnego programu dla Unixa, czy wypu¶ci³ ju¿ jego
wersjê na Linuksa!
<P>Poni¿ej znajduje siê niekompletna lista oprogramowania dzia³aj±cego pod
Linuksem:
<P>
<DL>
<DT><B>Podstawowe komendy Unix-a:</B><DD><P><CODE>ls</CODE>, <CODE>tr</CODE>, <CODE>sed</CODE>, <CODE>awk</CODE> itp, itd, (wymieñ któr±¶ -- i zapewne
bêdzie w Linuksie).
<P>
<DT><B>Narzêdzia programistyczne:</B><DD><P><CODE>gcc</CODE>, <CODE>gdb</CODE>, <CODE>make</CODE>, <CODE>bison</CODE>,
<CODE>flex</CODE>, <CODE>perl</CODE>, <CODE>rcs</CODE>, <CODE>cvs</CODE>, <CODE>prof</CODE>.
<P>
<DT><B>Jêzyki programowania i ¶rodowiska:</B><DD><P>C, C++, Objective C, Java, Modula-3, Modula-2, Oberon, Ada95, Pascal, Fortran,
ML, scheme, Tcl/tk, Perl, Python, Common Lisp i wiele innych.
<P>
<DT><B>¦rodowiska graficzne:</B><DD><P>GNOME i KDE (desktopy), X11R6 (XFree86 3.x), X11R5 (XFree86 2.x), MGR.
<P>
<DT><B>Edytory:</B><DD><P>GNU Emacs, XEmacs, MicroEmacs, <CODE>jove</CODE>, ez, <CODE>epoch</CODE>,
<CODE>elvis</CODE> (GNU vi), <CODE>vim</CODE>, <CODE>vile</CODE>, <CODE>joe</CODE>, <CODE>pico</CODE>, <CODE>jed</CODE> i inne.
<P>
<DT><B>Pow³oki (szele):</B><DD><P><CODE>bash</CODE> (zgodny z POSIX sh), <CODE>zsh</CODE> (zawiera tryb zgodno¶ci z <CODE>ksh</CODE>,
<CODE>pdksh</CODE>, <CODE>tcsh</CODE>, <CODE>csh</CODE>, <CODE>rc</CODE>, <CODE>es</CODE>, <CODE>ash</CODE>
(prawie ca³kowicie zgodna z sh pow³oka u¿ywana jako <CODE>/bin/sh</CODE> w BSD),
i wiele wiêcej.
<P>
<DT><B>Telekomunikacja:</B><DD><P>PPP, UUCP, SLIP, CSLIP, pe³en zestaw narzêdzi TCP/IP, <CODE>kermit</CODE>, <CODE>szrz</CODE>,
<CODE>minicom</CODE>, <CODE>pcomm</CODE>, <CODE>xcomm</CODE>, <CODE>term</CODE>
(pozwala na uruchamianie wielu pow³ok, przekierowywanie ruchu sieciowego i
zdaln± pracê pod X, a wszystko to na jednej linii telefonicznej), Seyon
(popularny program komunikacyjny dla X), wiele pakietów do obs³ugi faksów i
poczty g³osowej (przy u¿yciu ZyXELa i innych modemów). Zdalna praca przez port
szeregowy lub sieæ te¿ oczywi¶cie jest mo¿liwa.
<P>
<DT><B>Newsy i poczta:</B><DD><P>C-news, <CODE>innd</CODE>, <CODE>trn</CODE>, <CODE>nn</CODE>, <CODE>tin</CODE>,
<CODE>smail</CODE>, <CODE>elm</CODE>, <CODE>mh</CODE>, <CODE>exmh</CODE>, <CODE>pine</CODE>, <CODE>mutt</CODE>, itd.
<P>
<DT><B>Procesory tekstu:</B><DD><P>TeX, <CODE>groff</CODE>, <CODE>doc</CODE>, <CODE>ez</CODE>, LyX, Lout, Linuxdoc-SGML, i inne.
<P>
<DT><B>Gry:</B><DD><P>Nethack, wiele Mud-ów, gier dla X-ów i mnóstwo innych. Jedn± z gier jest
przegl±danie gier dostêpnych na tsx-11 i sunsite. :-)
</DL>
<P>Wszystkie te programy (a nie jest to nawet setna czê¶æ dostêpnego
oprogramowania) s± darmowe. Zwiêksza siê te¿ dostêpno¶æ oprogramowania
komercyjnego; spytaj producenta swojego ulubionego komercyjnego programu o
wersjê dla Linuksa!
<H2><A NAME="s5">5. Kto u¿ywa Linuksa? </A></H2>
<P>Linux jest dostêpny za darmo, nie trzeba nigdzie rejestrowaæ posiadanych
i u¿ywanych kopii -- trudno jest wiêc stwierdziæ, ilu ludzi u¿ywa tego systemu.
Jednak faktem jest, ¿e kilka firm utrzymuje siê wy³±cznie ze jego sprzeda¿y,
a linuksowe grupy s± jednym z najbardziej obleganych zak±tków Usenetu --
u¿ytkowników musi wiêc byæ miliony; trudno jednak o konkretne dane.
Najlepsze badania rynku szacuj± obecnie tê liczbê na 7,5 do 11 milionów.
<P>
<P>Odwa¿ny cz³owiek, Harald T. Alvestrand
(<CODE><Harald.T.Alvestrand@uninett.no></CODE>),
podj±³ ambitn± próbê policzenia u¿ytkowników Linuksa ,,sztuka po sztuce''.
Je¶li chcesz zostaæ policzony, u¿yj formularzy dostêpnych na stronach
<A HREF="http://counter.li.org/">http://counter.li.org/</A> lub wy¶lij e-mail o jednym z dwóch tematów:
<CODE>I use Linux at home</CODE>
(,,u¿ywam Linuksa w domu'') lub <CODE>I use Linux at home and at work</CODE>
(,,u¿ywam Linuksa w domu i w pracy'') na adres <CODE>linux-counter@uninett.no</CODE>.
Honorowane s± równie¿ zg³oszenia nieosobiste, o szczegó³y pytaj autora projektu.
<P>
<P>Harald wysy³a co miesi±c aktualne statystyki na grupê
<A HREF="news:comp.os.linux.misc">comp.os.linux.misc</A>.
Informacje te s± równie¿ dostêpne na WWW:
<A HREF="http://counter.li.org/">http://counter.li.org/</A>.
<H2><A NAME="s6">6. Sk±d wzi±æ Linuksa?</A></H2>
<H2>6.1 Anonimowy serwer FTP </H2>
<P>Woln± od ograniczeñ w dystrybucji dokumentacjê Linuksa znajdziesz na serwerze
<I>the Linux Documentation Project</I>:
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/LDP/">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/LDP/</A> i
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/">http://sunsite.unc.edu/LDP/</A>. (Od t³umacza: polskie wersje du¿ej
czê¶ci umieszczonych tam dokumentów znajduj± siê na stronach <I>JTZ</I>:
<A HREF="http://www.jtz.org.pl/">http://www.jtz.org.pl/</A>.)
<P>
<P>Po naj¶wie¿sze wiadomo¶ci zajrzyj na grupê
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">comp.os.linux.announce</A>.
<P>Linuksa ¶ci±gn±æ mo¿na z (m.in.) nastêpuj±cych anonimowych serwerów ftp:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Nazwa Adres IP Katalog
============================= =============== ===============
tsx-11.mit.edu 18.172.1.2 /pub/linux
sunsite.unc.edu 152.2.22.81 /pub/Linux
ftp.funet.fi 128.214.248.6 /pub/Linux
net.tamu.edu 128.194.177.1 /pub/linux
ftp.mcc.ac.uk 130.88.203.12 /pub/linux
src.doc.ic.ac.uk 146.169.2.1 /packages/linux
fgb1.fgb.mw.tu-muenchen.de 129.187.200.1 /pub/linux
ftp.informatik.tu-muenchen.de 131.159.0.110 /pub/comp/os/linux
ftp.dfv.rwth-aachen.de 137.226.4.111 /pub/linux
ftp.informatik.rwth-aachen.de 137.226.225.3 /pub/Linux
ftp.Germany.EU.net 192.76.144.75 /pub/os/Linux
ftp.lip6.fr 132.227.77.2 /pub/linux
ftp.uu.net 137.39.1.9 /systems/unix/linux
wuarchive.wustl.edu 128.252.135.4 mirrors/linux
ftp.win.tue.nl 131.155.70.100 /pub/linux
ftp.stack.urc.tue.nl 131.155.2.71 /pub/linux
srawgw.sra.co.jp 133.137.4.3 /pub/os/linux
cair.kaist.ac.kr /pub/Linux
ftp.denet.dk 129.142.6.74 /pub/OS/linux
NCTUCCCA.edu.tw 140.111.1.10 /Operating-Systems/Linux
nic.switch.ch 130.59.1.40 /mirror/linux
sunsite.cnlab-switch.ch 193.5.24.1 /mirror/linux
cnuce_arch.cnr.it 131.114.1.10 /pub/Linux
ftp.monash.edu.au 130.194.11.8 /pub/linux
ftp.dstc.edu.au 130.102.181.31 /pub/linux
ftp.sydutech.usyd.edu.au 129.78.192.2 /pub/linux
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P><CODE>tsx-11.mit.edu</CODE>
oraz <CODE>fgb1.fgb.mw.tu-muenchen.de</CODE>
s± oficjalnymi serwerami GCC.
<P>Niektóre serwery s± kopiami innych -- je¶li mo¿esz, u¿yj najbli¿szego
(sieciowo) sobie.
<P>Co najmniej <CODE>sunsite.unc.edu</CODE>
i <CODE>ftp.informatik.tu-muenchen.de</CODE>
udostêpniaj± us³ugê ftp przez e-mail. Wiêcej informacji pod adresami
<CODE>ftpmail@sunsite.unc.edu</CODE> i <CODE>ftp@informatik.tu-muenchen.de</CODE>.
<P>Je¶li czujesz siê zagubiony, zajrzyj do
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO">Distribution-HOWTO</A>, gdzie wymieniona jest czê¶æ dystrybucji. W chwili
obecnej, przynajmniej w USA, najpopularniejsze s± <I>Red Hat</I> i <I>Debian</I>.
<H2>6.2 P³ytki CD </H2>
<P>Wiêkszo¶æ ludzi instaluje Linuksa z kompaktów. Dystrybucje rozros³y siê do
setek megabajtów oprogramowania; ¶ci±ganie tego przez modem 28.8 lub ISDN
trwa <B>d³uuugo</B>.
<P>
<P>Linuksa na p³ytce mo¿na nabyæ na dwa sposoby: jako czê¶æ archiwów FTP,
albo bezpo¶rednio od producenta. Nabycie archiwów czêsto umo¿liwia wybór
dystrybucji, oznacza jednak równie¿ rezygnacjê ze wsparcia technicznego.
Przy zakupie od producenta dystrybucji zazwyczaj wybraæ nie mo¿na,
oferowana jest za to jaka¶ forma wsparcia (najczê¶ciej pomoc w instalacji).
<P>
<H2>6.3 Inne ¼ród³a </H2>
<P>Istnieje wiêcej BBSów ni¿ jest plików w dystrybucji Linuksa. Od czasu do czasu
lista tych BBSów og³aszana jest na grupie
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">comp.os.linux.announce</A>. Popytaj w¶ród przyjació³ i w LUGach (Grupach
U¿ytkowników Linuksa), albo zamów któr±¶ z komercyjnych dystrybucji (ich lista
znajduje siê w <I>Linux distribution HOWTO</I>
dostêpnym pod adresem
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO">http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO</A>
oraz w grupie
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">comp.os.linux.announce</A>).
<P>(Od t³um.: w Polsce naj³atwiejsz± i najtañsz± form± uzyskania Linuksa jest
zakup jednego z czasopism komputerowych do³±czaj±cych p³ytki z któr±¶ z
dystrybucji. O konkrety pytaj na grupie
<A HREF="news:pl.comp.os.linux">pl.comp.os.linux</A>.)
<H2><A NAME="s7">7. Status prawny Linuksa </A></H2>
<P>Chocia¿ Linux dostarczany jest z kompletnym kodem ¼ród³owym, system ten nie
jest w³asno¶ci± publiczn± -- jest oprogramowaniem chronionym prawami
autorskimi, dostêpnym jednak¿e za darmo na warunkach licencji GPL -- tam te¿
znajdziesz wiêcej informacji na ten temat. Dzia³aj±ce pod Linuksem programy
równie¿ chronione s± odpowiednimi prawami autorskimi, chocia¿ wiele z nich
tak¿e dostêpnych jest na licencji GPL. X Window rozpowszechniany jest na
licencji MIT X, a niektóre programy u¿ytkowe na licencji BSD. W ka¿dym razie
dozwolone jest rozpowszechnianie oprogramowania dostêpnego na serwerze FTP
(inaczej nie by³oby go tam).
<H2><A NAME="s8">8. Bie¿±ce informacje o Linuksie </A></H2>
<P>
Ponad cztery lata temu powsta³ miesiêcznik <EM>Linux Journal</EM>.
Skierowany jest do wszystkich u¿ytkowników Linuksa, zawiera artyku³y o ró¿nym
stopniu trudno¶ci. Prenumerata jednoroczna kosztuje 22 dolary w USA, 27
dolarów w Kanadzie i Meksyku, 32 dolary w pozosta³ych miejscach, p³atne w
dolarach USA. Prenumeratê zamawia siê poczt± elektroniczn± (subs@ssc.com),
faksem (+1-206-782-7191), telefonicznie (+1-206-782-7733), lub poczt±
tradycyjn± (<I>Linux Journal</I>, PO Box 85867, Seattle, WA 98145-1867, USA).
SSC udostêpnia swój publiczny klucz PGP, koduj±c nim e-maila z zamówieniem
prenumeraty bez strachu mo¿na podaæ numer swojej karty kredytowej. W/w klucz
PGP uzyskuje siê poleceniem <CODE>finger info@ssc.com</CODE> .
<P>Istnieje szereg po¶wiêconych Linuksowi grup oraz list dyskusyjnych. <I>Linux FAQ</I>
zawiera wiêcej informacji o tych ostatnich (FAQ to znajduje siê
na wspomnianych serwerach FTP i w grupach dyskusyjnych).
<P>Na moderowan± grupê
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">comp.os.linux.announce</A>
wysy³ane s± og³oszenia n/t Linuksa (nowe programy, poprawki, itd).
<P>Na moderowan± grupê
<A HREF="news:comp.os.linux.answers">comp.os.linux.answers</A>
wysy³ane s± dokumenty FAQ (,,Najczê¶ciej Zadawane Pytania''), HOWTO (,,Jak To
Zrobiæ''), itp.
<P>Niemoderowana grupa
<A HREF="news:comp.os.linux.admin">comp.os.linux.admin</A>
jest miejscem dyskusji o administrowaniu systemami linuksowymi.
<P>Niemoderowana grupa
<A HREF="news:comp.os.linux.development.system">comp.os.linux.development.system</A> po¶wiêcona jest rozwojowi <B>j±dra</B>.
Pytania dotycz±ce programów mo¿na tu zadawaæ wy³±cznie, je¶li s± one blisko
powi±zane z j±drem. Inne programistyczne zapytania kierowaæ nale¿y na grupê
<A HREF="news:comp.unix">comp.unix</A>, chyba, ¿e dotycz± one
konkretnych aplikacji. W takim przypadku w³a¶ciw± grup± jest
<A HREF="news:comp.os.linux.development.apps">comp.os.linux.development.apps</A>.
<P>Niemoderowana grupa
<A HREF="news:comp.os.linux.development.apps">comp.os.linux.development.apps</A>
przeznaczona jest na dyskusje o rozwoju aplikacji dla Linuksa. Nie nale¿y
pytaæ tam, sk±d takie aplikacje ¶ci±gn±æ, nie jest to równie¿ miejsce na
rozmowy o aplikacjach jeszcze nieistniej±cych.
<P>Na grupê
<A HREF="news:comp.os.linux.hardware">comp.os.linux.hardware</A>
wysy³aæ mo¿na pytania dot. dzia³ania sprzêtu pod Linuksem.
<P>Grupa
<A HREF="news:comp.os.linux.networking">comp.os.linux.networking</A>
po¶wiêcona jest zagadnieniu rozwoju, dzia³ania i konfiguracji oprogramowania
sieciowego pod Linuksem.
<P>
<A HREF="news:comp.os.linux.x">comp.os.linux.x</A> zajmuje siê
systemem X Window.
<P>Nastêpczyni comp.os.linux, grupa
<A HREF="news:comp.os.linux.misc">comp.os.linux.misc</A>,
przeznaczona jest dla dyskusji na tematy niewymienione powy¿ej.
<P>Powodem rozbicia comp.os.linux na podgrupy by³o zmniejszenie ruchu na grupie
macierzystej, dlatego
<B>nie krospostuj miêdzy grupami comp.os.linux.*! Jedynym</B>
wyj±tkiem jest wys³anie og³oszenia do
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">news:comp.os.linux.announce</A>
i której¶ z niemoderowaych grup. Nie przestrzegaj±c tej zasady nara¿asz siê
na niemi³e potraktowanie...
<P>¬ród³em wiadomo¶ci o Linuksie na WWW jest
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/">http://sunsite.unc.edu/LDP/</A>.
<H2><A NAME="s9">9. Przysz³o¶æ </A></H2>
<P>Od czasu j±dra 1.0 wprowadzono do systemu istotne ulepszenia. Linux 1.2
mia³ krótszy czas dostêpu do dysków, udoskonalone terminale, ulepszone
zarz±dzanie pamiêci± wirtualn±, wsparcie dla wielu platform, quoty i inne.
Linux 2.0 (obecna stabilna wersja) zawiera jeszcze wiêcej poprawek, w³±czaj±c
w to poprawki w szybko¶ci dzia³ania, nowe protoko³y sieciowe, jedn± z
najszybszych na ¶wiecie wersjê TCP/IP i znacznie wiêcej. Linux 2.2 bêdzie
jeszcze szybszy i bêdzie obs³ugiwa³ wiêksz± ilo¶æ protoko³ów sieciowych oraz
urz±dzeñ ni¿ obecnie.
<P>Jednak, mimo ¿e kod ¼ród³owy j±dra to ju¿ ponad 3/4 miliona linii, wiele
jeszcze zosta³o do napisania, w tym równie¿ dokumentacji. Je¶li chcia³by¶
pomóc w jej tworzeniu, zasubskrybuj listê dyskusyjn±
linux-doc@vger.rutgers.edu; wy¶lij na adres majordomo@vger.rutgers.edu list
zawieraj±cy s³owo ,,help'' w tre¶ci (<B>NIE</B> w temacie).
<P>
<H2><A NAME="s10">10. O tym dokumencie </A></H2>
<P>Autor niniejszego dokumentu, Michael K. Johnson,
<johnsonm@redhat.com> prosi o wszelkie, nawet drobne, uwagi;
trudno bowiem stworzyæ dobr± dokumentacjê ca³kowicie samemu.
<P>Mniej-wiêcej bie¿±c± wersjê tego tekstu znajdziesz zawsze pod adresem
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/">http://sunsite.unc.edu/LDP/</A>.
<H2>10.1 Formalno¶ci </H2>
<P>Znaki handlowe s± w³asno¶ci± ich posiadaczy. Nie udziela siê ¿adnych gwarancji
co do informacji zawartych w niniejszym dokumencie. U¿ycie i rozpowszechnianie
na w³asne ryzyko. Zawarto¶æ tego dokumentu jest w³asno¶ci± publiczn± (public
domain), b±d¼ jednak uprzejmy i przy cytowaniu zaznacz autorstwo.
<H2><A NAME="s11">11. Od t³umacza </A> </H2>
<P>Przet³umaczy³em najnowsz± dostêpn± wersjê dokumentu. Niestety, w momencie,
w którym to piszê, tekst oryginalny nie by³ uaktualniany od dwóch lat; bior±c
pod uwagê szybki rozwój Linuksa, liczyæ siê nale¿y z mo¿liwo¶ci±, ¿e czê¶æ
informacji jest przestarza³a. Na pewno jednak wszystkie zmiany w stanie
faktycznym, które nast±pi³y w przeci±gu tych dwóch lat, s± zmianami na lepsze. :-)
<P>Wersja oryginalna dokumentu ("INFO-SHEET") znajduje siê pod adresem
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/">http://sunsite.unc.edu/LDP/</A>. Z polskimi t³umaczeniami pozosta³ych
dokumentów HOWTO zapoznaæ siê mo¿esz pod adresem
<A HREF="http://www.jtz.org.pl/">http://www.jtz.org.pl/</A>.
<P>Copyright for the translation:<BR>
(c) 2000, 2001 by Tomasz 'tsca' Sienicki, <tsca@edb.dk>
</BODY>
</HTML>
|