/usr/share/doc/wesnoth-1.10-data/manual.pl.html

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /><title>Podręcznik użytkownika Bitwy o Wesnoth</title><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./styles/manual.css" /><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.76.1" /></head><body><div xml:lang="pl" class="book" title="Podręcznik użytkownika Bitwy o Wesnoth" lang="pl"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="idp129696"></a>Podręcznik użytkownika Bitwy o Wesnoth</h1></div></div><hr /></div><div class="toc"><p><strong>Spis treści</strong></p><dl><dt><span class="preface"><a href="#_preface">Wstęp</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#_getting_started">1. Pierwsze kroki</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_the_world">1.1. Świat</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_the_creatures">1.1.1. Stworzenia</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_finding_your_way">1.2. Orientacja</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_game_modes">1.3. Tryby rozgrywki</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_campaigns">1.3.1. Kampanie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#scenarios">1.3.2. Scenariusze</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#game_screen">1.3.3. Ekran gry</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_recruit_and_recall">1.3.4. Rekrutowanie i przywoływanie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_your_army">1.3.5. Twoja armia</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_life_and_death_experience">1.3.6. Życie i śmierć - Doświadczenie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_victory_and_defeat">1.3.7. Zwycięstwo i porażka</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_gold">1.3.8. Złoto</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_save_and_load">1.3.9. Zapisywanie i wczytywanie</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#_playing">2. Rozgrywka</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_controls">2.1. Sterowanie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_gold_2">2.2. Złoto</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_recruiting_and_recalling">2.2.1. Rekrutacja i przywoływanie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_upkeep">2.2.2. Utrzymanie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_income">2.2.3. Dochód</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_units">2.3. Jednostki</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_alignment">2.3.1. Charakter</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#traits">2.3.2. Cechy</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_unit_specialties">2.3.3. Specjalności jednostek</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_abilities">2.3.4. Zdolności</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_experience">2.3.5. Doświadczenie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#unit_recall">2.3.6. Przywoływanie jednostek</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_moving">2.4. Poruszanie się</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_zone_of_control">2.4.1. Strefa kontroli</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#orbs">2.4.2. Kule</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_ellipses_team_colors_and_hero_icons">2.4.3. Podstawki, kolory drużyn, ikony bohaterów</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_fighting">2.5. Walka</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_attack_types">2.5.1. Rodzaje ataków</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_resistance">2.5.2. Odporność</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_healing">2.6. Leczenie</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_regeneration">2.6.1. Regeneracja</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_poison">2.6.2. Trucizna</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#_strategy_and_tips">3. Strategia i wskazówki</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#basic_strategy">3.1. Podstawy strategii</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_don_8217_t_waste_units">3.1.1. Nie marnuj jednostek</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_out_of_the_enemy_8217_s_reach">3.1.2. Poza zasięgiem wroga</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#zoc">3.1.3. Osłaniaj strefą kontroli</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_maintain_a_defensive_line">3.1.4. Utrzymuj linię obrony</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_rotate_your_troops">3.1.5. Zmieniaj jednostki liniowe</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_use_the_terrain">3.1.6. Wykorzystuj teren</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_attacking_and_choosing_your_targets">3.1.7. Wybór i atakowanie celów</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_time_of_day">3.1.8. Pora dnia</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_experience_2">3.1.9. Doświadczenie</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_getting_the_most_fun_out_of_the_game">3.2. Jak czerpać najwięcej radości z gry</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_at_the_start_of_a_scenario">3.2.1. Na początku scenariusza</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_during_the_scenario">3.2.2. Podczas scenariusza</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_healing_2">3.2.3. Leczenie</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_winning_a_scenario">3.2.4. Wygrywanie scenariusza</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_more_general_tips">3.2.5. Więcej ogólnych wskazówek</a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></div><div class="list-of-tables"><p><strong>Spis tabel</strong></p><dl><dt>2.1. <a href="#idp5615584">Ogólne sterowanie i klawisze skrótów</a></dt><dt>2.2. <a href="#idp5657280">Skróty jednostek i tur</a></dt><dt>2.3. <a href="#idp5686528">Skróty planowania</a></dt><dt>2.4. <a href="#idp5699408">Skróty gry wieloosobowej</a></dt><dt>2.5. <a href="#idp5710000">Różne skróty</a></dt><dt>2.6. <a href="#idp5726496">Różne skróty</a></dt><dt>2.7. <a href="#idp5736272">Pandora — sterowanie i klawisze skrótów</a></dt><dt>2.8. <a href="#idp5772688">Pora dnia i obrażenia</a></dt><dt>2.9. <a href="#idp5900384">Premie doświadczenia za pokonanie wrogów lub walkę z przeciwnikami o różnych
poziomach</a></dt><dt>2.10. <a href="#idp5933184">Kule</a></dt></dl></div><div class="preface" title="Wstęp"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="_preface"></a>Wstęp</h2></div></div></div><p>Bitwa o Wesnoth to turowa gra strategiczna o tematyce fantasy.</p><p>Tworzysz potężną armię, stopniowo szkoląc niedoświadczonych rekrutów na
zaprawionych w boju weteranów. W kolejnych bitwach przywołujesz swoich
najlepszych wojowników, by zebrać niepowstrzymaną armię, która pokona
każdego wroga! Mnogość wyspecjalizowanych jednostek pozwala starannie
dobierać wojowników dysponujących umiejętnościami najlepiej pasującymi do
terenu i bronią pozwalającą skutecznie razić wrogów.</p><p>W krainie Wesnoth czeka na rozegranie wiele najróżniejszych przygód. Walcz z
orkami, nieumarłymi i bandytami na kresach Królestwa Wesnoth. Stań do boju
ramię w ramię ze smokami na niebotycznych graniach, z elfami w zielonych
ostępach lasu Aethenwood, z krasnoludami w podziemnych komnatach Knalgi czy
nawet z ludźmi morza w Perłowej Zatoce. Możesz walczyć o odzyskanie tronu
Wesnoth, zapanować nad krainami śmiertelników z pomocą powołanej do życia
siłami nekromancji armii nieumarłych lub poprowadzić zastępy orków do
zwycięstwa nad ludźmi, którzy ośmielili się zagarnąć Twoje ziemie.</p><p>Do wyboru jest ponad dwieście typów jednostek (piechota, kawaleria, łucznicy
i magowie to tylko niewielka część z nich), z których możesz korzystać w
starciach sięgających od drobnych potyczek po walne bitwy między potężnymi
armiami. Możesz również wyzywać innych graczy (znajomych lub nie) na
pojedynki w epickich, wieloosobowych bitwach rozgrywających się w świecie
fantasy.</p><p>Bitwa o Wesnoth jest programem typu open source, a nad ciągłym ulepszaniem
gry pracuje entuzjastyczna społeczność ochotników. Każdy może tworzyć
własne, nowe jednostki, pisać własne scenariusze, a nawet tworzyć skrypty
całych kampanii. Treści zarządzane przez użytkowników można pobierać z
serwera dodatków, a najlepsze kampanie i scenariusze są dołączane do
oficjalnych wydań Bitwy o Wesnoth.</p></div><div class="chapter" title="Rozdział 1. Pierwsze kroki"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="_getting_started"></a>Rozdział 1. Pierwsze kroki</h2></div></div></div><div class="section" title="1.1. Świat"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_the_world"></a>1.1. Świat</h2></div></div></div><p>Dzieje Wesnoth toczą się na zbadanej części Wielkiego Kontynentu, którą
można ogólnie podzielić na trzy regiony: północ, w większości pozbawioną
zorganizowanych osad i cywilizacji; królestwo Wesnoth wraz z mniej lub
bardziej samodzielnym księstwem Elensefaru; oraz krainę elfów południowego
zachodu w lesie Aethenwood i puszczach rozciągających się za nim.</p><p>W centrum tych ziem leży Królestwo Wesnoth. Jego granice są wytyczone przez
Wielką Rzekę na północy, Wzgórza Dulatus na wschodzie i południu, skraj Lasu
Aethenwood na południowym zachodzie i ocean na zachodzie. Granice
Elensefaru, dawnej prowincji Wesnoth, to Wielka Rzeka na północy, Perłowa
Zatoka na południu i ocean na zachodzie, natomiast wschodnia granica z
Wesnoth jest wytyczona dość umownie.</p><p>Ziemie Północy to ogólna nazwa dzikich terenów na północ od Wielkiej Rzeki,
gdzie można się natknąć na kolonie orków, krasnoludów, barbarzyńców i
elfów. Na północnym wschodzie leży Las Lintanir, stanowiący wielkie
królestwo tajemniczych Elfów Północy.</p><p>W rozrzuconych po całej krainie wioskach można leczyć ranne jednostki i
zbierać fundusze na utrzymanie armii. Podczas wypraw przyjdzie Twoim
jednostkom przekraczać góry i rzeki, przedzierać się przez niedostępne lasy,
przemierzać wzgórza i tundrę oraz maszerować przez bezkresne równiny. Ludy i
rasy zamieszkujące każdy z tych terenów są dobrze przystosowane do warunków,
w których żyją, dzięki czemu w swoim naturalnym środowisku szybciej
podróżują i skuteczniej walczą.</p><div class="section" title="1.1.1. Stworzenia"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_the_creatures"></a>1.1.1. Stworzenia</h3></div></div></div><p>Świat Wesnoth zamieszkują ludzie, elfy, krasnoludy, orki, smoki, jaszczury,
mermeni, nagi i wiele innych ras, często jeszcze bardziej
niezwykłych. Przeklęte krainy nawiedzają nieumarli, duchy i zjawy, a w
ruinach i lochach czyhają potwory. Każda rasa przystosowała się do swojego
macierzystego środowiska i terenu. Domeną ludzi są przede wszystkim
trawiaste równiny. Góry, wzgórza i jaskinie to środowiska najkorzystniejsze
dla orków i krasnoludów. W lasach niepodzielnie królują elfy. Wreszcie w
rzekach i oceanach dominują mermeni i nagi.</p><p>Na potrzeby rozgrywki można dodatkowo pogrupować rasy według preferowanych
sojuszników - na przykład orki i trolle często walczą razem, podobnie jak
ludzie i elfy lub krasnoludy. Inne podziały odzwierciedlają wewnętrzne
różnice w społeczeństwie ludzi, na przykład lojaliści kontra banici. W
większości kampanii będziesz dowodzić jednostkami z jednej grupy, ale
ponieważ poszczególne rasy mogą zawiązywać przymierza, nierzadko będziesz
stawiać czoła jednostkom z różnych grup.</p></div></div><div class="section" title="1.2. Orientacja"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_finding_your_way"></a>1.2. Orientacja</h2></div></div></div><p>Po uruchomieniu gry wyświetlany jest ekran początkowy i kolumna przycisków -
główne menu. Przyciski można obsługiwać wyłącznie myszą. Jeśli nie masz
cierpliwości do czytania reszty instrukcji, kliknij na początek przycisk
"Język", by ustawić język gry (jeśli to konieczne), a następnie kliknij
"Samouczek", by włączyć samouczek. Potem możesz zagrać w krótką kampanię
"Opowieść o dwóch braciach" - kliknij przycisk "Kampania" i wybierz tę
kampanię z listy.</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/main-menu-1.9.4.jpg" alt="Główne menu" /></span></p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Samouczek
</span></dt><dd>
 Samouczek to prawdziwa, ale uproszczona gra, w której poznasz podstawowe
mechanizmy niezbędne do obsługi gry. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy
zwyciężysz, czy też nie - najważniejsze jest nauczenie się zasad
gry. Kliknij przycisk "Samouczek", aby rozpocząć. W Samouczku wcielisz się w
rolę młodego księcia Konrada lub księżniczki Li’sar, a Twoim
nauczycielem będzie Wielki Mag Delfador - słuchaj uważnie jego słów, bo
zamieni Cię w kijankę.
</dd><dt><span class="term">
Kampania
</span></dt><dd>
 Bitwa o Wesnoth powstała przede wszystkim z myślą o rozgrywaniu
kampanii. Kampania to zestaw scenariuszy połączonych fabułą. Kliknij ten
przycisk, by rozpocząć nową kampanię. Zostanie wyświetlona lista kampanii
aktualnie dostępnych na komputerze (jeśli sobie życzysz, możesz pobrać
dodatkowe kampanie z naszego serwera). Wybierz kampanię i kliknij OK, by
rozpocząć, lub kliknij Anuluj. Każda kampania ma kilka poziomów trudności,
najczęściej łatwy, średni (normalny) i trudny. Zalecamy grę na poziomie
średnim, gdyż na ogół stanowi on wyzwanie, ale nie jest niemożliwie
trudny. Podczas kampanii nie można zmieniać poziomu trudności. Jeśli nawet
na poziomie łatwym masz poważne trudności z rozgrywaniem kampanii, zapoznaj
się z cennymi wskazówkami w przewodniku po <a class="link" href="#basic_strategy" title="3.1. Podstawy strategii">podstawach strategii</a>. Po wybraniu poziomu
trudności zostanie rozpoczęty pierwszy scenariusz kampanii.
</dd><dt><span class="term">
Gra z innymi
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby rozgrywać pojedyncze scenariusze przeciwko jednemu
lub wielu przeciwnikom. Scenariusze można rozgrywać przez Internet lub
lokalnie oraz przeciwko komputerowi lub przeciwko innym graczom. Kliknięcie
tego przycisku spowoduje wyświetlenie okna dialogowego z możliwością wyboru
rodzaju rozgrywki. Więcej informacji przedstawiono w części <a class="link" href="#scenarios" title="1.3.2. Scenariusze">scenariusze</a>.
</dd><dt><span class="term">
Zapisane gry
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby załadować wcześniej zapisaną grę. Zostanie
wyświetlona lista zapisanych gier. Wybierz odpowiednią grę i kliknij OK, by
ją załadować. Możesz też powrócić do menu głównego klikając Anuluj. Jeśli
wybierzesz grę z powtórką, możesz zaznaczyć pole wyboru Pokaż powtórkę, co
spowoduje odtwarzanie wszystkich ruchów wykonanych od początku tej gry.
</dd><dt><span class="term">
Dodatki
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby połączyć się z serwerem zawierającym dodatki
tworzone przez miłośników Wesnoth. Dostępne są między innymi liczne
kampanie, ery definiujące strony w grach wieloosobowych oraz mapy do
rozgrywki wieloosobowej. Przycisk "Usuń dodatki" umożliwia usunięcie
dodatków, z których nie chcesz już korzystać.
</dd><dt><span class="term">
Edytor map
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby uruchomić Edytor Map. W edytorze można tworzyć
własne mapy do gier wieloosobowych lub do scenariuszy własnych kampanii.
</dd><dt><span class="term">
Język
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby wybrać język interfejsu gry. Kliknij OK, by
zmienić język, lub Anuluj, by zachować bieżący język. Przy pierwszym
uruchomieniu gry ustawiany jest domyślnie język angielski lub język
określony w ustawieniach systemowych (jeśli udało się go odczytać). Po
zmianie języka będzie używany wybrany język.
</dd><dt><span class="term">
Ustawienia
</span></dt><dd>
 Kliknij tutaj, aby zmienić ustawienia domyślne.
</dd><dt><span class="term">
Twórcy
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby zobaczyć listę najważniejszych uczestników
projektu Wesnoth. Z wieloma z nich można na co dzień skontaktować się na
kanale IRC #wesnoth, serwer irc.freenode.org:6667.
</dd><dt><span class="term">
Wyjdź
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby zakończyć grę.
</dd><dt><span class="term">
Pomoc
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, aby otworzyć wbudowany system pomocy gry. Zawiera on
informacje o jednostkach i wszelkie inne informacje związane z
rozgrywką. Większość z tych informacji można również znaleźć w niniejszej
instrukcji.
</dd><dt><span class="term">
Następna
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, by przeczytać kolejną wskazówkę z "Księgi Wesnoth".
</dd><dt><span class="term">
Poprzednia
</span></dt><dd>
 Kliknij ten przycisk, by przeczytać poprzednią wskazówkę z "Księgi Wesnoth".
</dd></dl></div></div><div class="section" title="1.3. Tryby rozgrywki"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_game_modes"></a>1.3. Tryby rozgrywki</h2></div></div></div><p>W Bitwie o Wesnoth istnieją dwa podstawowe tryby rozgrywki:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Rozegranie przeciwko komputerowi ciągu połączonych scenariuszy, czyli
kampanii.
</li><li class="listitem">
Jeden scenariusz przeciwko komputerowi lub innym graczom.
</li></ul></div><div class="section" title="1.3.1. Kampanie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_campaigns"></a>1.3.1. Kampanie</h3></div></div></div><p>Kampanie to ciągi scenariuszy połączonych fabułą. Na typową kampanię składa
się 10-20 scenariuszy. Podstawową zaletą kampanii jest możliwość tworzenia
własnej armii. Wszystkie jednostki, które przetrwały scenariusz, można znów
przywołać w następnym scenariuszu. Nawet jeśli postanowisz nie przywołać
jednostki w danym scenariuszu, pozostaje ona dostępna do przywołania w
dalszych scenariuszach — czyli niewykorzystane jednostki nie
przepadają.</p><p>Kampanie są w założeniu podstawowym sposobem grania w Wesnoth. Są też
najbardziej wciągające i wszystkim nowym graczom radzimy poznawać grę
właśnie na kampaniach.</p></div><div class="section" title="1.3.2. Scenariusze"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="scenarios"></a>1.3.2. Scenariusze</h3></div></div></div><p>Rozegranie pojedynczego scenariusza na ogół trwa od 30 minut do 2
godzin. Scenariusze to najszybsza metoda rozgrywki, ale jednostki nie są
zapisywane i nie można ich przywoływać (jak w kampaniach). Scenariusze można
rozgrywać przeciwko komputerowi lub innym graczom przez Internet lub na
komputerze lokalnym. Ta metoda rozgrywki jest dostępna po kliknięciu
przycisku "Gra z innymi" w głównym menu.</p><p>Gry wieloosobowe są najczęściej rozgrywane przez Internet przeciwko innym
graczom (można również grać w sieci lokalnej, jeśli jest
dostępna). Koordynacja gier odbywa się za pośrednictwem serwera gry
wieloosobowej Wesnoth. Rozegranie gry wieloosobowej może trwać od godziny do
10 godzin, w zależności od liczby graczy i wielkości mapy. Przeciętny czas
gry wynosi od 3-7 godzin. Gry wieloosobowe można dowolnie wiele razy
zapisywać i ładować, więc ukończenie niektórych gier może trwać tydzień lub
dwa, nawet jeśli faktyczna rozgrywka zajęła tylko kilka godzin. Nie ma
możliwości przywoływania jednostek z poprzednich scenariuszy, więc
rozwijanie siły armii jest możliwe wyłącznie w ramach scenariusza.</p><p>Po kliknięciu przycisku "Gra z innymi" dostępnych jest kilka opcji:</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/multiplayer-1.9.4.jpg" alt="Okno gry wieloosobowej" /></span></p><div class="section" title="Login"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_login"></a>Login</h4></div></div></div><p>To będzie Twoja nazwa gracza na serwerze rozgrywki wieloosobowej. Jeśli masz
konto na <a class="ulink" href="http://www.wesnoth.org/forum" target="_top">forum Wesnoth</a>,
możesz używać swojej nazwy użytkownika i hasła z forum, by logować się na
oficjalnym serwerze gry. Jeśli użycie bieżącej nazwy użytkownika wymaga
podania hasła, zostanie wyświetlone okno do wprowadzenia hasła. Nie można
grać pod zarejestrowaną nazwą bez podania hasła.</p></div><div class="section" title="Dołącz do oficjalnego serwera"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_join_official_server"></a>Dołącz do oficjalnego serwera</h4></div></div></div><p>Ta opcja umożliwia połączenie się z oficjalnym serwerem. Znajdziesz się w
poczekalni, gdzie możesz tworzyć nowe gry wedle własnego uznania. Znajdziesz
tam również wiele gier już otwartych, a często również innych graczy
czekających na dołączenie do nowej rozgrywki.</p></div><div class="section" title="Połącz z serwerem"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_connect_to_server"></a>Połącz z serwerem</h4></div></div></div><p>Ta opcja powoduje wyświetlenie okna dialogowego do wprowadzenia adresu
komputera, z którym chcesz się połączyć. Kliknięcie przycisku "Pokaż listę"
spowoduje wyświetlenie listy zapasowych serwerów oficjalnych, z których
można korzystać w przypadku niedostępności serwera głównego.</p><p>Pełna lista serwerów oficjalnych i prowadzonych przez użytkowników znajduje
się pod adresem: <a class="ulink" href="http://wesnoth.org/wiki/MultiplayerServers" target="_top">Serwery gier
wieloosobowych</a>.</p><p>Ta opcja menu umożliwia też łączenie się z serwerami udostępnianymi przez
innych graczy w sieci. Jeśli więc chcesz połączyć się z serwerem
uruchomionym w sieci lokalnej, wpisz jego adres i numer portu (domyślnie:
15000). Na przykład aby połączyć się z serwerem uruchomionym na maszynie o
adresie 192.168.0.10 i domyślnym porcie, wpisz w oknie dialogowym:
192.168.0.10:15000</p></div><div class="section" title="Załóż grę sieciową"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_host_networked_game"></a>Załóż grę sieciową</h4></div></div></div><p>Założenie własnej gry wieloosobowej bez korzystania z zewnętrznego serwera
rozgrywki wymaga samodzielnego lokalnego uruchomienia programu serwera,
który nazywa się najczęściej <span class="emphasis"><em>wesnothd</em></span>. Wybranie tej
opcji spowoduje automatyczne uruchomienie programu w tle. Serwer zostanie
wyłączony, gdy opuszczą go wszyscy gracze. Aby inni gracze mogli się
dołączyć do rozgrywki na Twoim serwerze, muszą mieć możliwość nawiązania
połączenia z portem TCP 15000 Twojego komputera. Jeśli komputer znajduje się
za zaporą sieciową, prawdopodobnie będzie konieczna zmiana ustawień zapory
tak, by przyjmowała ona połączenia przychodzące na port 15000 i
przekierowywała je do maszyny, na której jest udostępniona gra. Dołączanie
do gier założonych na serwerach publicznych lub komputerach innych
użytkowników nie powinno wymagać zmiany ustawień zapory.</p></div><div class="section" title="Gra lokalna"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_local_game"></a>Gra lokalna</h4></div></div></div><p>Utworzenie gry uruchomionej na komputerze lokalnym. Tak utworzonej gry można
używać jako gry wieloosobowej, podczas której wszyscy rozgrywają swoje tury
przy jednym komputerze, zamieniając się miejscami przy kolejnych turach. Gry
rozgrywane w ten sposób zabierają praktycznie tyle samo czasu, co rozgrywki
przez Internet. Inną możliwością jest po prostu rozegranie scenariusza
przeciwko komputerowi zamiast gry przeciwko innym graczom. Jest to dobry
sposób zapoznania się z różnymi mapami używanymi w rozgrywkach
wieloosobowych, zanim zdecydujesz się zagrać z prawdziwymi
przeciwnikami. Daje to też możliwość łatwego poznania możliwości jednostek z
różnych frakcji, gdy można samodzielnie wybierać frakcje, do których będą
należeć jednostki Twoje i przeciwnika. Oczywiście można też połączyć obie
metody rozgrywki, czyli wraz z drugim graczem rozegrać scenariusz przeciwko
komputerowi.</p></div></div><div class="section" title="1.3.3. Ekran gry"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="game_screen"></a>1.3.3. Ekran gry</h3></div></div></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/game-screen-1.9.4.jpg" alt="Ekran gry" /></span></p><p>Układ ekranu gry jest ogólnie taki sam zarówno podczas rozgrywania kampanii,
jak i pojedynczych scenariuszy. Większą część ekranu zajmuje mapa, na której
ma miejsce faktyczna rozgrywka. Wokół mapy znajduje się szereg elementów
przedstawiających użytecznej informacje o grze. Ich opis przedstawiono
poniżej.</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/top_pane-1.9.4.jpg" alt="Górnym Panelu" /></span></p><p>Wzdłuż górnej krawędzi ekranu wyświetlane są następujące elementy (od lewej
do prawej):</p><div class="orderedlist"><ol class="orderedlist" type="1"><li class="listitem">
Przycisk Menu
</li><li class="listitem">
Przycisk Działania
</li><li class="listitem">
Licznik tur (bieżąca tura/maksymalna liczba tur)
</li><li class="listitem">
Twoje złoto
</li><li class="listitem">
Wioski (Twoje wioski/wszystkie wioski)
</li><li class="listitem">
Liczba Twoich jednostek
</li><li class="listitem">
Twoje koszty utrzymania
</li><li class="listitem">
Twój dochód
</li><li class="listitem">
Godzina lub pozostały czas (w grach wieloosobowych na czas)
</li><li class="listitem">
Pozycja bieżącego pola (współrzędna X, współrzędna Y)
</li><li class="listitem">
Obrona i koszt ruchu aktualnie wybranej jednostki na zaznaczonym polu
</li><li class="listitem">
Typ bieżącego pola
</li></ol></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/right_pane-1.9.4.jpg" alt="Prawy panel" /></span></p><p>Po prawej stronie ekranu znajdują się (patrząc od góry do dołu):</p><div class="orderedlist"><ol class="orderedlist" type="1"><li class="listitem">
Cała mapa, pomniejszona
</li><li class="listitem">
Wskaźnik pory dnia
</li><li class="listitem">
Profil ostatnio wybranej jednostki
</li><li class="listitem">
Przycisk Zakończ turę
</li></ol></div></div><div class="section" title="1.3.4. Rekrutowanie i przywoływanie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_recruit_and_recall"></a>1.3.4. Rekrutowanie i przywoływanie</h3></div></div></div><p>Rozpoczynając scenariusz lub kampanię będziesz mieć na mapie tylko kilka
jednostek. Jedną z nich będzie dowódca, którego można poznać po małej ikonie
złotej korony. Dowódca będzie się najczęściej znajdować w zamku, na
specjalnym polu zwanym twierdzą. Gdy dowódca znajduje się w twierdzy (może
to dowolna twierdza, również w zdobytym zamku wroga) i masz dostatecznie
dużo złota, możesz rekrutować jednostki do swojej armii. W kolejnych
scenariuszach będziesz mieć możliwość przywoływania doświadczonych
jednostek, które przetrwały wcześniejsze scenariusze. W ten sposób możesz
rozpocząć budowę armii, która zniszczy przeciwnika.</p><p>Twoją pierwszą czynnością będzie zapewne rekrutowanie pierwszej
jednostki. Naciśnij <code class="literal">Ctrl+r</code> (lub kliknij prawym
przyciskiem myszy puste pole zamku i wybierz "Rekrutuj"), aby rekrutować
jednostkę wybraną z listy jednostek aktualnie dostępnych. Każdy rekrut
zajmuje jedno wolne pole zamku. Gdy zamek zostanie zapełniony, dalsze
rekrutowanie będzie możliwe dopiero po odsunięciu jednostek z jego
pól. Przywódca Twojego przeciwnika również zaczyna scenariusz w twierdzy i
również zacznie od rekrutacji żołnierzy, więc nie marnuj czasu na
podziwianie krajobrazu — najpierw musisz wygrać tę bitwę.</p><p>Po zakończeniu każdego wygranego scenariusza, lista Twoich żołnierzy jest
automatycznie zapisywana. Na początku następnego scenariusza będziesz mieć
możliwość ich przywołania, co odbywa się bardzo podobnie, jak
rekrutacja. Przywołani żołnierze są często bardziej doświadczeni niż nowi
rekruci, więc na ogół korzystniej jest przywoływać, niż rekrutować.</p></div><div class="section" title="1.3.5. Twoja armia"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_your_army"></a>1.3.5. Twoja armia</h3></div></div></div><p>We wszystkich typach rozgrywki używani są tacy sami żołnierze określani
mianem jednostek. Każdą jednostkę charakteryzują rasa, poziom i klasa. Każda
jednostka ma też swoje mocne strony i słabości, które zależą od jej
odporności na poszczególne typy ataków, zajmowanego terenu oraz
poziomu. Pełne informacje można znaleźć w tabelach jednostek i tabelach
rodzajów ruchów.</p></div><div class="section" title="1.3.6. Życie i śmierć - Doświadczenie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_life_and_death_experience"></a>1.3.6. Życie i śmierć - Doświadczenie</h3></div></div></div><p>Wraz z doświadczeniem zdobywanym na polu walki, Twoi żołnierze będą
zdobywali nowe umiejętności i stawali się coraz potężniejsi. Będą też ginąć
w boju, co zmusi Cię do rekrutowania i przywoływania kolejnych
jednostek. Wybieraj swoich rekrutów rozważnie! Każdy z nich swoje mocne
strony, ale i słabości, które przebiegły przeciwnik skwapliwie wykorzysta.</p></div><div class="section" title="1.3.7. Zwycięstwo i porażka"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_victory_and_defeat"></a>1.3.7. Zwycięstwo i porażka</h3></div></div></div><p>Dokładnie czytaj cele misji, wyświetlane w oknie dialogowym na początku
każdego scenariusza. Zwycięstwo wymaga najczęściej zabicia wszystkich
przywódców wroga, a porażka następuje w wyniku śmierci Twojego
przywódcy. Nierzadko trafiają się jednak scenariusze, w których zwycięstwo
wymaga osiągnięcia innych celów, na przykład doprowadzenia przywódcy w
określone miejsce, uratowania kogoś, rozwiązania zagadki lub przetrwania w
oblężeniu określonej liczby tur.</p><p>Po wygranym scenariuszu mapa staje się nieaktywna (jest wyświetlana na
szaro), a przycisk <span class="emphasis"><em>Zakończ turę</em></span> zmienia się na
<span class="emphasis"><em>Kończ scenariusz</em></span>. W tym stanie gry można zmienić opcje
zapisu lub (w przypadku gier wieloosobowych) porozmawiać z innymi graczami,
a następnie nacisnąć przycisk, by przejść dalej.</p></div><div class="section" title="1.3.8. Złoto"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_gold"></a>1.3.8. Złoto</h3></div></div></div><p>Twoja armia nie walczy za darmo. Za utrzymanie i rekrutację żołnierzy
płacisz złotem. Każdy scenariusz rozpoczynasz z pieniędzmi przeniesionymi z
poprzednich scenariuszy, choć każdy scenariusz ma też gwarantowaną minimalną
początkową ilość złota, którą otrzymujesz, jeśli z poprzedniego scenariusza
zostało Ci za mało złota. Po zakończeniu scenariusza otrzymasz nagrodę za
jak najszybsze osiągnięcie wyznaczonych celów, a podczas gry czerpiesz
dochody z kontrolowanych wiosek w wysokości dwóch sztuk złota na turę z
każdej wioski. Na początku scenariusza zazwyczaj warto zająć możliwie
najwięcej wiosek, by zapewnić sobie dochód wystarczający do prowadzenia
wojny. Ilość posiadanego złota i obecny dochód są wyświetlane na górze
ekranu (patrz sekcja <a class="link" href="#game_screen" title="1.3.3. Ekran gry">ekran gry</a>).</p></div><div class="section" title="1.3.9. Zapisywanie i wczytywanie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_save_and_load"></a>1.3.9. Zapisywanie i wczytywanie</h3></div></div></div><p>Na początku każdego scenariusza stan gry jest automatycznie zapisywany,
dzięki czemu w razie porażki można załadować scenariusz ponownie i spróbować
jeszcze raz. Po zwycięstwie również można zapisać następny scenariusz przed
jego rozpoczęciem. Jeśli musisz przerwać grę w trakcie scenariusza, możesz
zapisać bieżącą turę, by później do niej powrócić. Pamiętaj jednak, że dobry
gracz w BoW nigdy nie potrzebuje zapisywać gry w środku scenariusza, choć
większość początkujących tak właśnie postępuje.</p></div></div></div><div class="chapter" title="Rozdział 2. Rozgrywka"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="_playing"></a>Rozdział 2. Rozgrywka</h2></div></div></div><div class="section" title="2.1. Sterowanie"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_controls"></a>2.1. Sterowanie</h2></div></div></div><p>Podano tu domyślne klawisze sterowania. Konfiguracja klawiszy może być inna
w zależności od platformy. Na przykład w systemie Mac OS X klawisz Ctrl
często będzie zastępowany klawiszem Command. Większość skrótów można
zmieniać stosownie do upodobań w menu Preferencje.</p><div class="table"><a id="idp5615584"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.1. Ogólne sterowanie i klawisze skrótów</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Ogólne sterowanie i klawisze skrótów" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    F1
    </td><td style="" align="left">
    System pomocy Bitwy o Wesnoth
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Klawisze strzałek
    </td><td style="" align="left">
    Kółko przewijania
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Kliknięcie lewym przyciskiem
    </td><td style="" align="left">
    Wybierz jednostkę, przesuń jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Kliknięcie prawym przyciskiem
    </td><td style="" align="left">
    Menu kontekstowe, anuluj działanie
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Kliknięcie środkowym przyciskiem
    </td><td style="" align="left">
    Wyśrodkowanie ekranu na kursorze
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Escape
    </td><td style="" align="left">
    Opuść grę, opuść menu, anuluj komunikat
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+s
    </td><td style="" align="left">
    Zapisz grę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+o
    </td><td style="" align="left">
    Wczytaj grę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+p
    </td><td style="" align="left">
    Do menu Preferencje
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+q
    </td><td style="" align="left">
    Opuść grę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+f
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz między pełnym ekranem a oknem
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+Alt+m
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz wyciszenie dźwięków w grze
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    +
    </td><td style="" align="left">
    Powiększ
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    -
    </td><td style="" align="left">
    Pomniejsz
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    0
    </td><td style="" align="left">
    Przywróć domyślne zbliżenie
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+e
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz elipsy
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+g
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz siatkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+a
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz tryb przyspieszony
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Przytrzymany Shift
    </td><td style="" align="left">
    Gdy wciśnięty, przełącza między grą przyspieszoną a zwykłą (tymczasowe)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+j
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż cele scenariusza
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    s
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż statystyki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+s
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż tabelę statusu
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+u
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż listę jednostek
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    l
    </td><td style="" align="left">
    Przesuń do przywódcy
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Shift+s
    </td><td style="" align="left">
    Odsłoń całun teraz
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp5657280"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.2. Skróty jednostek i tur</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Skróty jednostek i tur" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+r
    </td><td style="" align="left">
    Rekrutuj jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+Alt+r
    </td><td style="" align="left">
    Powtórz ostatnią rekrutację
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+r
    </td><td style="" align="left">
    Przywołaj jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+n
    </td><td style="" align="left">
    Przemianuj jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    d
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż opis aktualnie wybranej jednostki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    t
    </td><td style="" align="left">
    Kontynuuj przerwany ruch jednostki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    u
    </td><td style="" align="left">
    Cofnij ostatni ruch (można cofać wyłącznie ruchy o deterministycznym wyniku)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    r
    </td><td style="" align="left">
    Ponów ruch
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    n
    </td><td style="" align="left">
    Przejdź do następnej jednostki, która nadal może się ruszyć
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Shift+n
    </td><td style="" align="left">
    Przejdź do poprzedniej jednostki, która nadal może się ruszyć
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+v
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż ruchy przeciwników (pola, na które wrogowie mogą dotrzeć w następnej
turze)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+b
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż potencjalne ruchy przeciwnika, gdyby na mapie nie było twoich
jednostek
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    1-7
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż, jak daleko może dojść wybrana jednostka w ciągu tylu tur
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Spacja
    </td><td style="" align="left">
    Zakończ turę jednostki i przejdź do następnej, która może się ruszyć
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Shift+Spacja
    </td><td style="" align="left">
    Rozkaż wybranej jednostce utrzymać pozycję (kończy jej ruch)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+Spacja
    </td><td style="" align="left">
    Zakończ turę tego gracza
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp5686528"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.3. Skróty planowania</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Skróty planowania" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    p
    </td><td style="" align="left">
    Przełącz tryb planowania
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    y
    </td><td style="" align="left">
    Wykonaj zaplanowane działanie
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    h
    </td><td style="" align="left">
    Usuń zaplanowane działanie
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Page Down
    </td><td style="" align="left">
    Przesuń działanie w dół kolejki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Page Up
    </td><td style="" align="left">
    Przesuń działanie w górę kolejki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+y
    </td><td style="" align="left">
    Wykonaj wszystkie działania
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    i
    </td><td style="" align="left">
    Uznaj za martwą
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp5699408"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.4. Skróty gry wieloosobowej</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Skróty gry wieloosobowej" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    m
    </td><td style="" align="left">
    Wyślij wiadomość do innego gracza (gra wieloosobowa)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+m
    </td><td style="" align="left">
    Wyślij wiadomość do swoich sojuszników (gra wieloosobowa)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+m
    </td><td style="" align="left">
    Wyślij wiadomość do wszystkich graczy (gra wieloosobowa)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+c
    </td><td style="" align="left">
    Pokaż zapis rozmów
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+x
    </td><td style="" align="left">
    Wyczyść komunikaty
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp5710000"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.5. Różne skróty</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Różne skróty" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+c
    </td><td style="" align="left">
    Usuń etykiety ekranowe
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    /
    </td><td style="" align="left">
    Szukaj (wyszukiwanie etykiety lub jednostki według nazwy)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+l
    </td><td style="" align="left">
    Ustaw etykietę tekstową wybranego pola
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+l
    </td><td style="" align="left">
    Ustaw etykietę drużyny
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    :
    </td><td style="" align="left">
    <a class="ulink" href="http://www.wesnoth.org/wiki/CommandMode" target="_top">Command mode</a>
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    F5
    </td><td style="" align="left">
    Odśwież pamięć podręczną
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Shift+c
    </td><td style="" align="left">
    Utwórz jednostkę (debugowanie)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    f
    </td><td style="" align="left">
    Wykonaj formułę AI
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Niektóre skróty w systemie Mac OS X wymagają większych zmian niż zamiana
klawiszy Ctrl i Cmd:</p><div class="table"><a id="idp5726496"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.6. Różne skróty</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Różne skróty" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    Cmd+w
    </td><td style="" align="left">
    Opuść grę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Cmd+,
    </td><td style="" align="left">
    Do menu Preferencje
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Ctrl+F5
    </td><td style="" align="left">
    Odśwież pamięć podręczną
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Option+Spacja
    </td><td style="" align="left">
    Zakończ turę tego gracza
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Niektóre skróty zostały nieco zmienione, aby lepiej wykorzystywać elementy
sterujące Pandory. Jeśli grasz na Pandorze, następujące klawisze będą się
różnić od podanych:</p><div class="table"><a id="idp5736272"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.7. Pandora — sterowanie i klawisze skrótów</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Pandora — sterowanie i klawisze skrótów" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    Pad kierunkowy
    </td><td style="" align="left">
    Kółko przewijania
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Przycisk A
    </td><td style="" align="left">
    Rekrutuj jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Przycisk B
    </td><td style="" align="left">
    Cofnij ostatni ruch (można cofać wyłącznie ruchy o deterministycznym wyniku)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Przycisk X
    </td><td style="" align="left">
    Przejdź do następnej jednostki, która nadal może się ruszyć
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Przycisk Y
    </td><td style="" align="left">
    Przywołaj jednostkę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+przycisk Y
    </td><td style="" align="left">
    Przesuń działanie w dół kolejki
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Alt+przycisk X
    </td><td style="" align="left">
    Przesuń działanie w górę kolejki
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section" title="2.2. Złoto"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_gold_2"></a>2.2. Złoto</h2></div></div></div><p>Każda strona otrzymuje pewną ilość początkową złota, a następnie co turę
dostaje 2 sztuki złota plus 2 kolejne sztuki za każdą kontrolowaną wioskę. W
kampaniach ilość złota na początku scenariusza to minimalna wartość
zdefiniowana dla danego scenariusza, która zazwyczaj maleje wraz ze wzrostem
poziomu trudności. Dodatkowo często będziesz zachowywać pewną część złota
posiadanego pod koniec poprzedniego scenariusza (zazwyczaj zobaczysz taką
informację w celach scenariusza).</p><div class="section" title="2.2.1. Rekrutacja i przywoływanie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_recruiting_and_recalling"></a>2.2.1. Rekrutacja i przywoływanie</h3></div></div></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/recruit-1.9.4.jpg" alt="Okno rekrutacji" /></span></p><p>Złoto służy przede wszystkim do tworzenia armii poprzez rekrutację nowych
jednostek lub przywoływanie weteranów z poprzednich scenariuszy
kampanii. Rekrutowanie i przywoływanie jednostek wymaga, by przywódca
znajdował się w twierdzy, a otaczający go zamek miał co najmniej jedno wolne
pole.</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Kliknij puste pole zamku prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Rekrutuj,
by rekrutować nowe jednostki z wyświetlonej listy. Koszt rekrutacji zależy
od jednostki, ale zazwyczaj wynosi od 10 do 20 sztuk złota.
</li><li class="listitem">
Kliknij puste pole zamku prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Przywołaj,
by przywołać jednostki z poprzednich scenariuszy. Przywołanie każdej
jednostki kosztuje 20 sztuk złota. Więcej informacji znajdziesz w sekcji
<a class="link" href="#unit_recall" title="2.3.6. Przywoływanie jednostek">przywoływanie jednostek</a>.
</li></ul></div></div><div class="section" title="2.2.2. Utrzymanie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_upkeep"></a>2.2.2. Utrzymanie</h3></div></div></div><p>Każda jednostka ma też określony koszt utrzymania, który zazwyczaj równa się
poziomowi jednostki, chyba że ma ona cechę "lojalna" (<a class="link" href="#traits" title="2.3.2. Cechy">patrz poniżej</a>). Lojalne są zazwyczaj te jednostki,
których nie były rekrutowane, na przykład sam przywódca i jednostki, które
dołączyły do Ciebie z własnej woli. Koszty utrzymania są ponoszone jedynie
wtedy, gdy łączny koszt utrzymania wszystkich jednostek danej strony
przewyższa liczbę wiosek kontrolowanych przez tę stronę. Trzeba wtedy
zapłacić różnicę między liczbą wiosek a kosztem utrzymania.</p></div><div class="section" title="2.2.3. Dochód"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_income"></a>2.2.3. Dochód</h3></div></div></div><p>Zatem wzór określający dochód na turę to:</p><pre class="literallayout">2 + wsi - maksimum(0, utrzymania - wsi)</pre><p>gdzie utrzymanie jest równe sumie poziomów wszystkich Twoich jednostek bez
cechy "lojalna".</p><p>Jeśli koszt utrzymania wynosi więcej niż liczba wiosek + 2, strona zaczyna
tracić złoto, a jeśli jest równy tej wartości - strona nie otrzymuje żadnego
przychodu ani nie ponosi kosztów.</p></div></div><div class="section" title="2.3. Jednostki"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_units"></a>2.3. Jednostki</h2></div></div></div><p>W Bitwie o Wesnoth występują setki typów jednostek, z których każdy jest
opisany bogatym zestawem parametrów. Dodatkowo poszczególne jednostki mogą
mieć indywidualne <a class="link" href="#traits" title="2.3.2. Cechy">cechy</a>, dzięki którym nieco
się różnią od innych jednostek tego samego typu. Co więcej, projektanci
kampanii mogą też dodawać własne jednostki, jeszcze bardziej zwiększając
liczbę dostępnych możliwości.</p><p>Podstawowe statystyki jednostki to punkty życia (PŻ), liczba punktów ruchu
oraz używane bronie i obrażenia, które one zadają. Oprócz tego jednostki
charakteruzyją jeszcze charakter oraz zdolności specjalne, które zostały
szczegółowo opisane poniżej.</p><div class="section" title="2.3.1. Charakter"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_alignment"></a>2.3.1. Charakter</h3></div></div></div><p>Każda jednostka ma określony charakter: praworządny, neutralny, chaotyczny
lub półmroczny. Od charakteru jednostki zależy wpływ pory dnia na jej
zdolności bojowe. Na jednostki neutralne pora dnia nie ma wpływu. Jednostki
praworządne zadają więcej obrażeń za dnia, a mniej nocą, natomiast jednostki
chaotyczne odwrotnie: zadają więcej obrażeń nocą, a mniej w świetle
dnia. Jednostki półmroczne zadają mniej obrażeń zarówno nocą, jak i za dnia.</p><p>Fazy "dnia" i "nocy" składają się odpowiednio z poranka i popołudnia oraz
pierwszej straży i drugiej straży. Bieżącą fazę wskazuje pozycja słońca i
księżyca na grafice przedstawiającej porę dnia.</p><p>Poniższa tabela przedstawia wpływ pory dnia na obrażenia zadawane przez
jednostki praworządne, chaotyczne i półmroczne:</p><div class="table"><a id="idp5772688"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.8. Pora dnia i obrażenia</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Pora dnia i obrażenia" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    Tura
    </th><th style="" align="left">
    Grafika
    </th><th style="" align="left">
    Pora dnia
    </th><th style="" align="left">
    Praworządny
    </th><th style="" align="left">
    Chaotyczny
    </th><th style="" align="left">
    Półmroczna
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    1
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-dawn.png" alt="images/schedule-dawn.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Świt
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    2
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-morning.png" alt="images/schedule-morning.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Dzień (poranek)
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    3
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-afternoon.png" alt="images/schedule-afternoon.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Dzień (popołudnie)
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-dusk.png" alt="images/schedule-dusk.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Zmierzch
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td><td style="" align="left">
    --
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    5
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-firstwatch.png" alt="images/schedule-firstwatch.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Noc (pierwsza straż)
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    6
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-secondwatch.png" alt="images/schedule-secondwatch.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Noc (druga straż)
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Specjalna
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-underground.png" alt="images/schedule-underground.png" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Podziemia
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Pamiętaj, że niektóre scenariusze rozgrywają się pod ziemią, gdzie zawsze
panuje noc!</p><p>Jako przykład rozważmy starcie między jednostką praworządną i chaotyczną, z
których każda zadaje bazowo 12 punktów obrażeń. O świcie i zmierzchu obie
będą zadawać 12 punktów obrażeń przy każdym trafieniu. Rankiem i popołudniu
jednostka praworządna będzie zadawać (<code class="literal">12 \* 1,25</code>), czyli
15 punktów obrażeń, a chaotyczna (<code class="literal">12 \* 0,75</code>), czyli 9
punktów. Z kolei podczas pierwszej i drugiej straży to jednostka praworządna
będzie zadawać 9 punktów obrażeń, a chaotyczna 15.</p><p>Równoważna jednostka o charakterze neutralnym zadawałaby 12 punktów obrażeń,
bez względu na porę dnia.</p></div><div class="section" title="2.3.2. Cechy"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="traits"></a>2.3.2. Cechy</h3></div></div></div><p>Jednostki mają też cechy indywidualne, które są przydzielane losowo podczas
tworzenia jednostki. Większość jednostek otrzymuje dwie cechy.</p><p>Większość jednostek może posiadać następujące cechy:</p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Inteligentna
</span></dt><dd>
  Jednostki inteligentne potrzebują o 20% mniej punktów doświadczenia niż
pozostałe, by osiągnąć kolejny poziom (cechy tej nie otrzymują
trolle). Jednostki inteligentne są szczególnie użyteczne na początku
kampanii, ponieważ mogą szybciej awansować. W późniejszych fazach kampanii
cecha ta nie jest już tak przydatna, ponieważ awans po ostatnim poziomie
(APOP) nie wprowadza tak poważnych zmian, jak przejście na wyższy
poziom. Jeśli masz już wiele jednostek na <span class="emphasis"><em>poziomie
maksymalnym</em></span>, warto rozważyć przywoływanie w pierwszej kolejności
jednostek o bardziej przydatnych cechach.
</dd><dt><span class="term">
Szybka
</span></dt><dd>
  Jednostki szybkie mają o 1 punkt ruchu więcej, ale też 5% mniej PŻ niż
pozostałe. Szybkość jest cechą najbardziej widoczną, szczególnie w przypadku
jednostek z natury powolnych, takich jak trolle lub ciężka
piechota. Jednostki z tą cechą często wykazują się znacznie większą
mobilnością w trudnym terenie, co może się okazać ważne na etapie
rozlokowywania sił. Należy jednak pamiętać, że jednostki szybkie nie są tak
wytrzymałe, jak jednostki pozbawione tej cechy, przez co gorzej nadają się
do utrzymywania ważnych pozycji.
</dd><dt><span class="term">
Wytrzymała
</span></dt><dd>
  Jednostki wytrzymałe otrzymują 4 PŻ więcej niż inne jednostki, plus 1 PŻ na
każdy poziom. Wytrzymałe jednostki są użyteczne we wszystkich fazach
kampanii, a cecha ta jest mile widziana niezależnie od typu
jednostki. Wytrzymałość jest szczególne przydatna w przypadku jednostek
posiadających kombinację niewielkiej liczby punktów życia, wysokich
współczynników obrony lub dużej odporności. Jednostki wytrzymałe bywają
nieocenione, gdy przychodzi bronić przed przeciwnikiem pozycji o znaczeniu
strategicznym.
</dd><dt><span class="term">
Silna
</span></dt><dd>
  Jednostki silne jednostki zadają o 1 punkt obrażeń więcej przy każdym
trafieniu w walce wręcz i mają o 1 więcej PŻ. Choć cecha ta jest użyteczna
dla każdej jednostki, to największy wpływ ma w przypadku jednostek, które
zadają dużą liczbę ciosów, na przykład u elfickiego wojownika. Silne
jednostki mogą być wyjątkowo użyteczne, gdy odrobinę tylko większe obrażenia
mogą zadecydować o zadaniu śmiertelnego ciosu.
</dd></dl></div><p>Istnieją też cechy, które mogą zostać przydzielone tylko określonym typom
jednostek lub rasom. Są to:</p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Zręczna
</span></dt><dd>
  Jednostki zwinne zadają o 1 punkt obrażeń więcej każdym trafieniem w walce
na odległość. Zwinność jest cechą dostępną wyłącznie dla elfów, które słynną
z niezwykłej gracji poruszania sie i umiejętności doskonałego posługiwania
się łukiem. Niektóre elfy mają jednak naturalne zdolności przekraczające
nawet umiejętności ich pobratymców - każda ich strzała zadaje o jeden punkt
obrażeń więcej.
</dd><dt><span class="term">
Zdrowy
</span></dt><dd>
  Wszystkie krasnoludy słyną z witalności, lecz niektóre z nich cechuje
wyjątkowa wytrzymałość, pozwalająca odpoczywać nawet w drodze. Zdrowe
jednostki mają więcej PŻ niż pozostałe (1 PŻ bazowo plus 1 PŻ za każdy
poziom) i odzyskują dodatkowe 2 PŻ po każdej turze, nawet jeśli poruszały
lub walczyły.
</dd><dt><span class="term">
Nieustraszony
</span></dt><dd>
  Ataki tej jednostki nie ulegają osłabieniu podczas niesprzyjającej pory dnia
(ciężka piechota, trupojady, trolle, chodzące trupy).
</dd></dl></div><p>Istnieją też cechy, które nie są przydzielane losowo. Mogą to być cechy
określone przez projektanta scenariusza lub przydzielane wszystkim
jednostkom określonego typu:</p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Lojalna
</span></dt><dd>
  Lojalne jednostki nie wymagają utrzymania. Większość jednostek wymaga
utrzymania i na końcu każdej tury płaci się za nie ilość złota równą ich
poziomowi. Lojalne jednostki tego nie wymagają. W trakcie kampanii pewne
jednostki mogą z własnej woli zdecydować, by dołączyć do Twoich sił. Będą
one lojalne. Ich przywołanie oczywiście nadal kosztuje. Dzięki tej cesze
mogą się one okazać szczególnie wartościowe w długich kampaniach, w których
brakuje złota. Rekrutowane jednostki nigdy nie otrzymują tej cechy, więc
oddalanie lub posyłanie na pewną śmierć lojalnych jednostek jest
nierozsądne.
</dd><dt><span class="term">
Nieumarli
</span></dt><dd>
  Nieumarłe jednostki są odporne na truciznę, wysysanie i
zarazę. <span class="emphasis"><em>Nieumarła</em></span> to, generalnie rzecz biorąc, jedyna
cecha jednostek nieumarłych. Jako że są to ciała umarłych, które powróciły,
by walczyć, nie działa na nie trucizna. Dzięki temu są szczególnie
wartościowe w starciu z przeciwnikami, którzy używają trucizny w swoich
atakach.
</dd><dt><span class="term">
Mechaniczne
</span></dt><dd>
  Mechaniczne jednostki nie są żywe, a zatem są odporne na truciznę, wysysanie
oraz zarazę. <span class="emphasis"><em>Mechaniczna</em></span> to generalnie jedyna cecha
jednostek mechanicznych.
</dd></dl></div></div><div class="section" title="2.3.3. Specjalności jednostek"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_unit_specialties"></a>2.3.3. Specjalności jednostek</h3></div></div></div><p>Niektóre jednostki mają ataki specjalne. Oto ich lista:</p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Cios w plecy
</span></dt><dd>
  Atak ciosem w plecy wyrządza podwójne obrażenia, jeśli po drugiej stronie
atakowanego znajduje się wroga mu jednostka, która jest w pełni sprawna
(czyli nie jest np. zamieniona w kamień).
</dd><dt><span class="term">
Berserk
</span></dt><dd>
  Ten typ ataku powoduje trwanie walki aż do śmierci jednego z uczestników lub
wymiany 30 ciosów, i to zarówno podczas ataku, jak i obrony.
</dd><dt><span class="term">
Szarża
</span></dt><dd>
  Atak szarżą zadaje podwójne obrażenia przeciwnikowi, ale również sprawia, że
jego kontratak zadaje podwójne obrażenia.
</dd><dt><span class="term">
Wyssanie
</span></dt><dd>
  Jednostka wysysa zdrowie z żywych przeciwników, uzdrawiając się o połowę
zadanych obrażeń (zaokrąglając w dół).
</dd><dt><span class="term">
Pierwszy cios
</span></dt><dd>
  Jednostka zawsze uderza jako pierwsza, nawet gdy się broni.
</dd><dt><span class="term">
Magiczny
</span></dt><dd>
  Ten atak ma zawsze 70% szansy na trafienie, niezależnie od zdolności
obronnych atakowanego.
</dd><dt><span class="term">
Strzelec wyborowy
</span></dt><dd>
  Gdy ten atak jest używany ofensywnie, ma zawsze co najmniej 60% szansy na
trafienie.
</dd><dt><span class="term">
Zaraza
</span></dt><dd>
  Jednostka zabita atakiem z zarazą zostaje zastąpiona chodzącym trupem
stojącym po tej samej stronie, co jednostka atakująca. Zaraza nie działa na
nieumarłych ani jednostki w wioskach.
</dd><dt><span class="term">
Trucizna
</span></dt><dd>
  Ten atak zatruwa cel. Zatrute jednostki tracą 8 PŻ na turę, dopóki nie
zostaną uzdrowione albo zostanie im tylko 1 PŻ. Sama trucizna nie może zabić
jednostki.
</dd><dt><span class="term">
Spowolnienie
</span></dt><dd>
  Ten atak spowalnia cel do końca jego tury. Spowolnienie zmniejsza o połowę
obrażenia zadawane przez ataki, a koszt ruchu spowolnionej jednostki jest
dwa razy większy. Gdy spowolniona jednostka zostanie wybrana, wśród jej
informacji na pasku bocznym będzie wyświetlana ikona ślimaka.
</dd><dt><span class="term">
Zamiana w kamień
</span></dt><dd>
  Ten atak obraca przeciwnika w kamień. Skamieniałe jednostki nie mogą się
ruszać ani atakować.
</dd><dt><span class="term">
Rój
</span></dt><dd>
  Liczba uderzeń wykonywanych przy tym ataku zmniejsza się, gdy jednostka
zostanie zraniona. Liczba ataków jest proporcjonalna do stanu zdrowia
jednostki. Na przykład jednostka z 3/4 swoich maksymalnych PŻ zadaje 3/4
ciosów.
</dd></dl></div></div><div class="section" title="2.3.4. Zdolności"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_abilities"></a>2.3.4. Zdolności</h3></div></div></div><p>Niektóre jednostki posiadają zdolności, które bezpośrednio wpływają na inne,
albo mają wpływ na jednostki, które wchodzą z nimi w interakcję. Są to:</p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
Zasadzka
</span></dt><dd>
  Jednostka potrafi ukrywać się w lesie i pozostawać niewidoczną dla
wrogów. Jednostki nieprzyjaciela nie mogą zobaczyć tej jednostki w lesie,
chyba że znajdują się bezpośrednio obok niej. Jednostka wroga, która jako
pierwsza zauważy taką jednostkę, natychmiast traci wszystkie pozostałe
punkty ruchu.
</dd><dt><span class="term">
Ukrywanie
</span></dt><dd>
  Jednostka potrafi się ukrywać w wioskach (z wyjątkiem wiosek wodnych), gdzie
jest niewidoczna dla wrogów, z wyjątkiem jednostek z nią sąsiadujących. Gdy
jednostka znajduje się w wiosce, jednostki nieprzyjaciela nie widzą jej,
dopóki nie znajdą się na polu z nią sąsiadującym. Jednostka wroga, która
jako pierwsza zauważy taką jednostkę, natychmiast traci wszystkie pozostałe
punkty ruchu.
</dd><dt><span class="term">
Uzdrawia
</span></dt><dd>
  Uzdrowiciel może wyleczyć jednostkę z zatrucia, choć nie odzyska ona w tej
samej turze żadnych punktów życia.
</dd><dt><span class="term">
Leczy +4
</span></dt><dd>
  Jednostka leczy sąsiednie jednostki sojusznicze na początku każdej
tury. Jednostka pod opieką tego leczącego odzyska do 4 PŻ na turę lub nie
odczuje efektów działania trucizny. Jednostka zatruta nie zostanie
uzdrowiona przez leczącego, lecz musi szukać opieki w wiosce lub u
uzdrowiciela.
</dd><dt><span class="term">
Leczy +8
</span></dt><dd>
  Jednostka łączy leki ziołowe z magią, by leczyć jednostki szybciej i lepiej
niż jest to zwykle możliwe w warunkach polowych. Jednostka pod opieką tego
leczącego odzyska do 4 PŻ na turę lub nie odczuje efektów działania
trucizny. Jednostka zatruta nie zostanie uzdrowiona przez leczącego, lecz
musi szukać opieki w wiosce lub u uzdrowiciela.
</dd><dt><span class="term">
Oświetla
</span></dt><dd>
  Jednostka oświetla otaczający ją obszar, sprawiając, że praworządne
jednostki walczą lepiej, a chaotyczne gorzej. Jednostki w jej sąsiedztwie
będą nocą walczyły jak o zmroku, a o zmroku jak za dnia.
</dd><dt><span class="term">
Dowodzenie
</span></dt><dd>
  Jednostka może prowadzić do boju sąsiednie oddziały, sprawiając, że będą
lepiej walczyć. Sąsiadujące przyjazne jednostki niższego poziomu będą
zadawały większe obrażenia w walce. Ataki sąsiadującej przyjaznej jednostki
niższego poziomu zadają 25% więcej obrażeń na każdą różnicę poziomów między
jednostką a dowódcą.
</dd><dt><span class="term">
Skradanie się
</span></dt><dd>
  Nocą jednostka staje się niewidoczna. Jednostki nieprzyjaciela nie mogą
zobaczyć tej jednostki nocą, chyba że znajdują się bezpośrednio obok
niej. Jednostka wroga, która jako pierwsza zauważy taką jednostkę,
natychmiast traci wszystkie pozostałe punkty ruchu.
</dd><dt><span class="term">
Regeneruje się
</span></dt><dd>
  Jednostka odzyskuje 8 PŻ na turę. Jeśli jest zatruta, usunie zatrucie
zamiast się leczyć.
</dd><dt><span class="term">
Harcownik
</span></dt><dd>
  Jednostka potrafi szybko omijać wrogów, ignorując ich strefy kontroli.
</dd><dt><span class="term">
Niezłomny
</span></dt><dd>
  Podczas obrony odporności tej jednostki zostają podwojone, maksymalnie do
50%. Jej słabości pozostają bez zmian.
</dd><dt><span class="term">
Zanurzenie
</span></dt><dd>
  Jednostka może ukryć się w głębokiej wodzie, pozostając niezauważoną przez
wrogów. Jednostki nieprzyjaciela nie mogą zobaczyć ani zaatakować tej
jednostki, gdy znajduje się ona w głębokiej wodzie, chyba że znajdują się
bezpośrednio obok niej. Jednostka wroga, która jako pierwsza zauważy taką
jednostkę, natychmiast traci wszystkie pozostałe punkty ruchu.
</dd><dt><span class="term">
Teleportacja
</span></dt><dd>
  Jednostka może teleportować się między przyjaznymi wioskami, zużywając przy
tym jeden punkt ruchu.
</dd></dl></div></div><div class="section" title="2.3.5. Doświadczenie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_experience"></a>2.3.5. Doświadczenie</h3></div></div></div><p>Jednostki otrzymują w walce doświadczenie. Po otrzymaniu odpowiedniej liczby
punktów doświadczenia awansują i stają się silniejsze. Ilość zdobywanego
doświadczenia zależy od poziomu przeciwnika i wyniku starcia: jeśli
jednostka pokona przeciwnika, otrzymuje 8 punktów doświadczenia za każdy
jego poziom (4, jeśli przeciwnik miał poziom 0), zaś jednostka, która
przetrwa starcie nie zabijając przeciwnika, otrzymuje 1 punkt doświadczenia
za każdy poziom przeciwnika. Innymi słowy:</p><div class="table"><a id="idp5900384"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.9. Premie doświadczenia za pokonanie wrogów lub walkę z przeciwnikami o różnych
poziomach</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Premie doświadczenia za pokonanie wrogów lub walkę z przeciwnikami o różnych&#10;poziomach" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    poziom wroga
    </th><th style="" align="left">
    premia za pokonanie
    </th><th style="" align="left">
    premia za walkę
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    0
    </td><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    0
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    1
    </td><td style="" align="left">
    8
    </td><td style="" align="left">
    1
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    2
    </td><td style="" align="left">
    16
    </td><td style="" align="left">
    2
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    3
    </td><td style="" align="left">
    24
    </td><td style="" align="left">
    3
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    32
    </td><td style="" align="left">
    4
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    5
    </td><td style="" align="left">
    40
    </td><td style="" align="left">
    5
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    6
    </td><td style="" align="left">
    48
    </td><td style="" align="left">
    6
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section" title="2.3.6. Przywoływanie jednostek"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="unit_recall"></a>2.3.6. Przywoływanie jednostek</h3></div></div></div><p>Po ukończeniu scenariusza wszystkie ocalałe jednostki zostaną dodane do
listy przywołania dostępnej w następnym scenariuszu. Nie możesz ruszać ani
atakować jednostką w turze, w której ją rekrutowano lub
przywołano. Przywołane jednostki zachowują swój wcześniejszy poziom, punkty
doświadczenia, zdobyte magiczne przedmioty (czasami) i odzyskują wszystkie
punkty życia.</p></div></div><div class="section" title="2.4. Poruszanie się"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_moving"></a>2.4. Poruszanie się</h2></div></div></div><p>Kliknięcie jednostki powoduje, że widoczne stają się miejsca, do których
może ona dotrzeć w bieżącej turze — pola poza jej zasięgiem stają się
ciemniejsze (naciskając klawisze 2-7, możesz podświetlić dodatkowe pola, do
których jednostka może dotrzeć w danej liczbie tur). W tym trybie
umieszczenie kursora nad polem pozwoli poznać ścieżkę, jaką dana jednostka
obierze, by dotrzeć do celu, oraz wyświetli dodatkowe informacje o premii do
obrony, jaką twoja jednostka ma na danym polu, a jeśli dojście do niego
zajmie więcej niż jedną turę — również liczbę tur potrzebną, by do
niego dotrzeć. Jeśli nie chcesz poruszyć tej jednostki, możesz opuścić ten
tryb wybierając inną jednostkę (klikając na niej bądź używając klawisza
<code class="literal">n</code> lub <code class="literal">N</code>), bądź klikając prawym
przyciskiem myszy (na Macu klikając z klawiszem Command) gdziekolwiek na
mapie. <a class="link" href="#orbs" title="2.4.2. Kule">Kule</a> znajdujące się nad paskiem życia
jednostki zapewniają szybki wgląd w pozostałe jednostce możliwości ruchu.</p><p>Jeśli zdecydujesz się przemieścić wybraną jednostkę, kliknij docelowe pole,
a przemieści się ona w jego kierunku. Jeśli wybrano cel, do którego nie może
ona dotrzeć w bieżącej turze, jednostka przemieści się najdalej jak to
możliwe i przejdzie w tryb <span class="emphasis"><em>idź-do</em></span>. W trybie
<span class="emphasis"><em>idź-do</em></span> jednostka będzie kontynuowała ruch do
wyznaczonego celu w kolejnych turach. Możesz z łatwością cofnąć ruchy
wykonane w tym trybie na początku kolejnej tury. Możesz też zmienić cel
jednostki, zaznaczając ją i wyznaczając nowy, lub anulować rozkaz
<span class="emphasis"><em>idź-do</em></span>, klikając jednostkę ponownie.</p><p>Zajęcie wioski, która jest neutralna lub kontrolowana przez wroga, powoduje,
że przejmujesz jej własność i kończy ruchy jednostki, która do niej
wkroczyła.</p><p>Większość jednostek roztacza strefę kontroli, która wpływa na pola, do
których Twoje jednostki mogą dotrzeć i po których mogą się
poruszać. Ograniczenia te są automatycznie uwzględniane podczas wyświetlania
drogi, którą pokona poruszająca się jednostka, jak i pól, do których może
dotrzeć w danej turze.</p><div class="section" title="2.4.1. Strefa kontroli"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_zone_of_control"></a>2.4.1. Strefa kontroli</h3></div></div></div><p>Strefa kontroli jednostki obejmuje 6 pól bezpośrednio do niej
przylegających, a jeśli jednostka wejdzie w strefę kontroli przeciwnika,
będzie musiała się zatrzymać. Jednostki ze zdolnością harcowania ignorują
wrogie strefy kontroli i mogą przechodzić przez nie bez przeszkód, nie
musząc się zatrzymywać. Jednostki poziomu 0 uznawane są za zbyt słabe, by
generować strefę kontroli, i wszystkie jednostki mogą bez przeszkód
przechodzić przez sąsiadujące z nimi pola.</p></div><div class="section" title="2.4.2. Kule"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="orbs"></a>2.4.2. Kule</h3></div></div></div><p>Na górze paska energii znajdującego się przy każdej twojej jednostce
znajduje się kula. Oto znaczenia poszczególnych kolorów kul:</p><div class="table"><a id="idp5933184"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.10. Kule</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Kule" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    Kula
    </th><th style="" align="left">
    Grafika
    </th><th style="" align="left">
    Opis
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    Zielona
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-green.jpg" alt="Zielona kula" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Jednostka pod Twoją kontrolą, która w tej turze jeszcze się nie ruszała
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Żółta
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-yellow.jpg" alt="Żółta nula" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Jednostka pod Twoją kontrolą, która już się ruszała w tej turze, ale wciąż
może ruszyć się dalej lub zaatakować
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Czerwona
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-red.jpg" alt="Czerwone jabłko" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Jednostka pod Twoją kontrolą, która nie może już się ruszyć ani zaatakować,
lub jednostka użytkownika, który zakończył turę
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Niebieska
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-blue.jpg" alt="Niebieska kula" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Jednostka sojusznicza, nad którą nie masz kontroli
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    -
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-none.jpg" alt="Nie kuli" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Wrogie jednostki nie mają kuli nad swoim paskiem energii.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section" title="2.4.3. Podstawki, kolory drużyn, ikony bohaterów"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_ellipses_team_colors_and_hero_icons"></a>2.4.3. Podstawki, kolory drużyn, ikony bohaterów</h3></div></div></div><p>Każda jednostka stoi zwykle na kolorowej podstawce. Kolor identyfikuje
drużynę, do której ona należy. W kampanii jednostki gracza zawsze mają kolor
czerwony. Kolor drużyny widoczny jest też na elementach ubioru jednostki
oraz ewentualnych insygniach.</p><p>Zazwyczaj podstawka wygląda jak okrąg o linii ciągłej, choć z powodu
perspektywy wygląda jak elipsa. Czasami zauważysz (zazwyczaj w przypadku
jednostek na poziomie 0), że okrąg jest przerywany - oznacza to, że
jednostka nie roztacza wokół siebie strefy kontroli.</p><p>Niektóre kampanie używają podstawki w kształcie gwiazdy do wskazywania
przywódców i bohaterów (czyli jednostek, które są ważne dla kampanii i
najczęściej muszą przeżyć scenariusz), a w innych bohaterowie są wyróżnieni
srebrną ikoną korony, wyświetlaną nad paskiem energii. Są też kampanie, w
których bohaterowie nie są w żaden sposób wyróżnieni. Wybór sposobu leży w
gestii twórców kampanii.</p></div></div><div class="section" title="2.5. Walka"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_fighting"></a>2.5. Walka</h2></div></div></div><p>Stojąc obok jednostki wroga, możesz ją zaatakować. Kliknij swoją jednostkę,
a następnie stojącego obok niej wroga, którego chcesz zaatakować —
pojawi się okienko z opcjami walki. Każda jednostka ma jedną lub więcej
broni, którymi może atakować. Niektóre bronie, takie jak miecze, służą do
walki wręcz, a inne, takie jak łuki, do walki na odległość.</p><p>Jeśli atakujesz wręcz, twój przeciwnik będzie mógł kontratakować wyłącznie
wręcz. Jeśli zaatakujesz na odległość, przeciwnik będzie musiał odpowiedzieć
atakiem na odległość. Jeżeli przeciwnik nie posiada broni tego samego typu,
jakiego użyłeś do zaatakowania go, nie będzie mógł kontratakować i nie zada
ci w tej walce żadnych obrażeń.</p><p>Różne rodzaje ataków zadają różne ilości obrażeń, a każdą bronią można zadać
odpowiednią liczbę uderzeń. Na przykład elficki wojownik zadaje 5 punktów
obrażeń z każdym celnym ciosem swojego miecza, a w odpowiedzi może zadać 5
cięć. W grze zapisuje się to w postaci 5-4, co oznacza 5 punktów obrażeń w
razie trafienia i 4 ciosy.</p><p>Szansa na trafienie dowolnej jednostki zależy od typu terenu jaki ona
zajmuje. Na przykład trudniej jest trafić jednostki stacjonujące w zamkach i
wioskach, podobnie jak elfy w lasach. Żeby zobaczyć współczynnik obrony
jednostki na danym teranie (czyli szansę, że nie zostanie ona trafiona),
kliknij jednostkę i przesuń mysz nad teren, który cię
interesuje. Współczynnik obrony zostanie wyświetlony jako wartość procentowa
na panelu statusu oraz nad wybranym polem.</p><p>Możesz uzyskać dodatkowe informacje, łącznie z szansą na śmierć atakującego
i obrońcy, klikając przycisk "Wyliczenia obrażeń" w oknie walki.</p><div class="section" title="2.5.1. Rodzaje ataków"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_attack_types"></a>2.5.1. Rodzaje ataków</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Sieczna</strong></span>: Bronie z tnącą krawędzią,
służące do odrąbywania kawałków przeciwnika. Przykłady: sztylety, bułaty,
szable, smocze pazury.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Kłująca</strong></span>: Bronie zakończone ostrym grotem,
osadzonym na długim trzonku lub na końcu strzały. Służą one do przebijania
ciała przeciwnika i powodowania obrażeń wewnętrznych. Przykłady: pika
rycerza lub piechura, strzała.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Obuchowa</strong></span>: Broń bez ostrego końca ani
tnącej krawędzi, ale wystarczająco masywna, by połamać kości
przeciwnika. Przykłady: maczuga, kij, pięść trolla.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Zimno</strong></span>: Bronie wykorzystujące uderzenia
zimna lub lodu. Przykład: fala chłodu Mrocznego adepta.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Ogień</strong></span>: Bronie wykorzystujące ogień, by
upiec przeciwnika jak kurczaka. Przykłady: ognisty oddech smoka.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>Astralny</strong></span>: Atak, który rozprasza magię
poruszającą chodzące trupy, zjawy i inne nieumarłe stworzenia. Przykład:
magiczny atak białego maga.
</li></ul></div></div><div class="section" title="2.5.2. Odporność"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_resistance"></a>2.5.2. Odporność</h3></div></div></div><p>Każda jednostka jest mniej lub bardziej podatna na poszczególne typy
ataków. Sześć pozycji w opisie jednostki przedstawia mocne i słabe punkty
jednostki w obronie przed każdym z sześciu typów ataków. Dodatnia wartość
odporności oznacza, że jednostka odniesie o tyle mniej obrażeń w wyniku
ataku danego typu. Z kolei negatywna wartość odporności oznacza, że
jednostka ma zwiększoną wrażliwość na dany typ ataku.</p><p>Oto kilka przykładów: Łuski smoków skutecznie chronią je przed większością
ataków, z wyjątkiem broni kłującej i zimna. Jednostki ludzkiej kawalerii są
ogólnie dość dobrze chronione, z wyjątkiem ataków kłujących, które są ich
słabym punktem. Nieumarli są w większości bardzo odporni na ataki kłujące i
sieczne, ale też bardzo wrażliwi na uderzenia bronią obuchową i ataki
astralne.</p><p>Używanie najskuteczniejszego typu ataku przeciwko wrogim jednostkom znacznie
zwiększa szanse ich pokonania.</p></div></div><div class="section" title="2.6. Leczenie"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_healing"></a>2.6. Leczenie</h2></div></div></div><p>Podczas każdej tury jednostka może odzyskać przez leczenie maksymalnie 8
punktów życia. Jednostka, która podczas danej tury nie poruszyła się ani nie
walczyła <span class="emphasis"><em>odpoczywa</em></span>, odzyskując 2 punkty życia. Punkty
życia odzyskane w wyniku <span class="emphasis"><em>odpoczynku</em></span> sumują się z
punktami przywróconymi poprzez leczenie, więc jednostka może odzyskać
maksymalnie 10 punktów życia na turę.</p><p>Są dwa podstawowe sposoby leczenia jednostek:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Odpoczynek w wiosce. Jednostka będzie się co turę leczyć za 8 PŻ.
</li><li class="listitem">
Postój obok jednostki z umiejętnością <span class="emphasis"><em>leczy</em></span>. Liczba
przywracanych punktów życia jest podana jest w opisie zdolności jednostki
leczącej: <span class="emphasis"><em>leczy +4</em></span> lub <span class="emphasis"><em>leczy +8</em></span>.
</li></ul></div><div class="section" title="2.6.1. Regeneracja"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_regeneration"></a>2.6.1. Regeneracja</h3></div></div></div><p>Trolle i drzewce potrafią same odzyskiwać punkty życia dzięki naturalnej
zdolności regeneracji. Jeśli zostały ranne, odzyskują 8 punktów życia na
turę. Należy pamiętać, że ponieważ każda jednostka może odzyskać maksymalnie
8 punktów życia na turę, trolle i drzewce nie odnoszą żadnej korzyści z
przebywania w wiosce lub w sąsiedztwie jednostki leczącej.</p></div><div class="section" title="2.6.2. Trucizna"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_poison"></a>2.6.2. Trucizna</h3></div></div></div><p>Niektóre ataki mogą powodować zatrucie atakowanego. Jednostka zatruta traci
co turę 8 punktów życia, dopóki nie zostanie uzdrowiona. Zatrucie można
usunąć poprzez odpoczynek w wiosce lub postój obok jednostki z umiejętnością
<span class="emphasis"><em>uzdrawia</em></span>. Jednostki z umiejętnością
<span class="emphasis"><em>leczy</em></span> mogą jedynie powstrzymać utratę punktów życia w
wyniku działania trucizny, ale nie potrafią usunąć zatrucia. Usunięcie
zatrucia powstrzymuje utratę punktów życia, ale w tej samej turze jednostka
nie może już odzyskać żadnych punktów życia. Zwykłe leczenie jednostki jest
możliwe dopiero po usunięciu zatrucia. Odpoczynek nadal pozwala odzyskać
nieco PŻ, ale za mało, by znacząco powstrzymać działanie trucizny.</p><p>Inne wskazówki na temat leczenia:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Powrót do pełnego zdrowia może zająć jednostce kila tur.
</li><li class="listitem">
Leczący (elfickie szamanki, elfickie druidki, elfickie wróżki, biali
magowie, magowie światła i paladyni) leczą wszystkie sąsiadujące z nimi
ranne jednostki, więc należy ich utrzymywać blisko pola bitwy, uważając
jednak, by ich nie stracić.
</li><li class="listitem">
Uzdrowiciele nie leczą jednostek wroga.
</li><li class="listitem">
Leczący nie może leczyć samego siebie, ale patrz następny punkt.
</li><li class="listitem">
Dobrze jest używać leczących parami, dzięki czemu mogą w razie potrzeby
leczyć siebie nawzajem.
</li><li class="listitem">
Kilku leczących z różnych sprzymierzonych stron może jednocześnie leczyć tę
samą jednostkę, przyspieszając proces leczenia.
</li><li class="listitem">
Trolle i drzewce nie mogą regenerować innych jednostek.
</li><li class="listitem">
Trolle i drzewce samo uzdrawiają się z trucizny, co daje taki sam efekt, jak
pobyt w wiosce.
</li></ul></div></div></div></div><div class="chapter" title="Rozdział 3. Strategia i wskazówki"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="_strategy_and_tips"></a>Rozdział 3. Strategia i wskazówki</h2></div></div></div><div class="section" title="3.1. Podstawy strategii"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="basic_strategy"></a>3.1. Podstawy strategii</h2></div></div></div><p>Opisane tu podstawowe zasady walki i wskazówki pozwolą Ci rozpocząć karierę
weterana pól bitewnych Wesnoth. Niektóre konkretne przykłady są powiązane z
kampanią "Następca tronu".</p><div class="section" title="3.1.1. Nie marnuj jednostek"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_don_8217_t_waste_units"></a>3.1.1. Nie marnuj jednostek</h3></div></div></div><p>Nie posyłaj rannych jednostek na pewną śmierć. Gdy jednostka straci więcej
niż połowę punktów życia (PŻ), trzeba poważnie rozważyć możliwość wycofania
jej w bezpieczne miejsce i albo umieścić ją w wiosce, by tam się leczyła,
lub oddać ją pod opiekę leczącego (na przykład elfickiej szamanki lub
białego maga). Jednostki leczące są bardzo użyteczne!</p><p>Ma to uzasadnienie czysto praktyczne: ciężko ranna jednostka nie będzie w
stanie powstrzymać ani zabić wroga, a podczas ataku i kontrataku zazwyczaj
zginie. Co więcej, wraz z jednostką wysłaną na pewną śmierć przepadną punkty
doświadczenia (PD), które dotąd zdobyła. Rekrutacja nowej jednostki na
miejsce utraconej może być niemożliwa, jeśli przywódca nie przebywa akurat w
twierdzy albo jeśli w skarbcu brakuje złota. Poza tym nawet jeśli rekrutacja
będzie możliwa, jednostka najczęściej zostanie powołana daleko od linii
frontu. Nie marnuj więc jednostek.</p></div><div class="section" title="3.1.2. Poza zasięgiem wroga"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_out_of_the_enemy_8217_s_reach"></a>3.1.2. Poza zasięgiem wroga</h3></div></div></div><p>Jak chronić ranne jednostki? Najlepszym zabezpieczeniem jest umieszczenie
ich poza zasięgiem napastników. Żaden wróg nie zaatakuje jednostki, jeśli
nie będzie się mógł do niej zbliżyć. Następna sekcja wyjaśnia, jak używać
strefy kontroli do ograniczania ruchów przeciwnika.</p><p>Opcja "Pokaż ruchy przeciwników" w menu Działania pokazuje wszystkie pola,
na które jednostki przeciwnika mogą się ruszyć. Zakres dostępnych pól
uwzględnia wpływ stref kontroli Twoich jednostek. W ten sposób można
sprawdzić, czy przeciwnik rzeczywiście nie może się przedostać do wycofanej
na tyły ciężko rannej jednostki.</p><p>Jeśli chcesz w walnej bitwie zaatakować jako pierwszy, postaraj się
zakończyć swój ruch poza zasięgiem ataku wrogiej armii. Przeciwnik nie
będzie mógł zaatakować, ale najprawdopodobniej zbliży się na odległość
umożliwiającą atak Twoim jednostkom.</p></div><div class="section" title="3.1.3. Osłaniaj strefą kontroli"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="zoc"></a>3.1.3. Osłaniaj strefą kontroli</h3></div></div></div><p>Każda jednostka poziomu pierwszego lub wyższego roztacza strefę kontroli,
obejmującą wszystkich sześć sąsiadujących pól. Oznacza to, że jeśli wróg
przemieści się na jedno z tych pól, zostanie zmuszony do zatrzymania się i
straci możliwość dalszego ruchu (strefę kontroli mogą ignorować tylko
jednostki z rzadką umiejętnością <span class="emphasis"><em>harcownik</em></span>).</p><p>Z powodu strefy kontroli wróg nie może prześlizgnąć się między dwoma
jednostkami, które są ustawione w linii północ-południe lub ukośnie i
rozdzielone jednym lub dwoma polami. Łącząc takie pary jednostek w długi mur
lub ustawiając je w różnych kierunkach można uniemożliwić przeciwnikowi
dotarcie do rannej jednostki znajdującej się na tyłach - musiałby najpierw
pokonać jednostki narzucające strefę kontroli. Nawet pojedyncza jednostka
może zasłonić pewien obszar za sobą, jeśli znajduje się na skraju zasięgu
wroga.</p></div><div class="section" title="3.1.4. Utrzymuj linię obrony"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_maintain_a_defensive_line"></a>3.1.4. Utrzymuj linię obrony</h3></div></div></div><p>Ustawiając jednostki bezpośrednio obok siebie lub w odstępach jednego pola
można stworzyć solidną linię obrony. Trzeba tu pamiętać, że ponieważ Wesnoth
używa heksów (pól sześciokątnych), "linia" biegnąca w osi wschód-zachód nie
jest prostą, lecz raczej zygzakiem, natomiast linie północ-południe i ukośne
są faktycznie liniami prostymi.</p><p>Przeciwnik nacierający z jednej strony może w każdej turze zaatakować każdą
Twoją jednostkę w linii obrony maksymalnie dwiema swoimi
jednostkami. Generalnie można przyjąć, że zdrowa jednostka bez szczególnych
słabości może przetrzymać atak dwóch normalnych przeciwników tego samego lub
niższego poziomu.</p><p>Niestety linie obrony często muszą zmieniać kierunek, by uformować klin lub
dopasować się do ukształtowania terenu. Jednostki znajdujące się w punktach
narożnych są narażone na atak z trzech stron naraz. To samo dotyczy końców
linii obrony, jeśli jest ona zbyt krótka. Te kluczowe punkty należy bronić
jednostkami z dużą liczbą punktów życia, ustawionymi na korzystnym terenie
lub posiadającymi korzystne odporności. Ponieważ są to jednostki najbardziej
narażone na śmierć, należy na takie pozycje wybierać jednostki o jak
najniższej liczbie punktów doświadczenia (PD).</p><p>Formowanie linii uniemożliwia też przeciwnikowi otoczenie jakiejkolwiek
jednostki. Ze względu na wpływ stref kontroli, jednostka znajdująca się
bezpośrednio między dwoma jednostkami wroga nie może uciec.</p></div><div class="section" title="3.1.5. Zmieniaj jednostki liniowe"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_rotate_your_troops"></a>3.1.5. Zmieniaj jednostki liniowe</h3></div></div></div><p>Jeśli jednostka frontowa odniesie poważne obrażenia, można ją bezpiecznie
odsunąć za linię obrony. Aby utrzymać linię trzeba będzie na ogół wycofaną
jednostkę zastąpić jednostką rezerwową, więc warto utrzymywać kilka
jednostek w drugiej linii. Jeśli w armii są leczący, ranne jednostki w
drugiej linii szybko wrócą do zdrowia.</p><p>Warto pamiętać, że jednostki mogą przechodzić przez pola zajmowane przez
sprzymierzeńców.</p></div><div class="section" title="3.1.6. Wykorzystuj teren"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_use_the_terrain"></a>3.1.6. Wykorzystuj teren</h3></div></div></div><p>Staraj się tak ustawiać swoich żołnierzy, by atakowali z pola o wysokim
współczynniku obrony, uderzając na wroga znajdującego się na terenie o
gorszej obronie. Dzięki temu będzie mniejsza szansa, że kontratak
przeciwnika sięgnie celu.</p><p>Można na przykład rozmieścić swoje elfy na krawędzi lasu, by nacierające
orki musiały atakować z odsłoniętych równin, a elfy mogły w pełni korzystać
z przysługującego im w lasach wysokiego współczynnika obrony.</p></div><div class="section" title="3.1.7. Wybór i atakowanie celów"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_attacking_and_choosing_your_targets"></a>3.1.7. Wybór i atakowanie celów</h3></div></div></div><p>Natarcie i atak to oczywiście najciekawsza część drogi do
zwycięstwa. Zabijaj lub osłabiaj przeciwników stojących na Twojej drodze i
przesuwaj swoją linię obrony naprzód. Oczywiście nie zawsze jest to łatwe,
gdyż przeciwnik może podczas swojej tury kontratakować.</p><p>Często zdarza się, że trzeba posłać kilka jednostek na jednego przeciwnika,
by go dobić, ale tym samym przerwać linię obrony, którą one tworzyły. Czasem
nie będzie to miało znaczenia, jeśli armia jest poza zasięgiem innych
jednostek przeciwnika. Z drugiej jednak strony może to być niebezpieczne,
jeśli atak tylko osłabi bardzo silnego wroga, który w następnej turze
kontratakuje. Warto wtedy zadać ostateczny cios jeźdźcem.</p><p>Atakowanie jako pierwszy daje przewagę, ponieważ pozwala korzystnie wybrać
cele. Wykorzystaj słabości wroga, na przykład używając ataku na odległość
przeciwko jednostkom, które takim atakiem nie dysponują. Skorzystaj też ze
słabości w rodzaju niskiej odporności jeźdźców na broń kłującą. Pamiętaj
jednak, że w następnej turze przeciwnik może sam zaatakować, więc zwracaj
też uwagę na własne słabości, które umożliwią mu skuteczny kontratak.</p><p>Na przykład jeźdźcy nieźle utrzymają linię w starciu z siepaczami orków i
trollami, ponieważ mają pewną odporność na ataki bronią sieczną i
obuchową. Jeśli jednak orkowie zaatakują łucznikami i goblińskimi
włócznikami, szeregi jeźdźców mogą się szybko załamać.</p><p>Zazwyczaj warto dobić (lub przynajmniej prawie dobić) jednostkę
przeciwnika. Jeśli nie ma pewności, czy uda się wroga pokonać w ciągu jednej
tury, trzeba albo się upewnić, że atakująca jednostka wytrzyma kontratak
przeciwnika, albo zaakceptować ryzyko jej utraty. Aby w następnej turze
przetrzymać uderzenie przeciwnika, warto zaatakować z takiego dystansu, na
którym przeciwnik zada jak najmniej obrażeń, a niekoniecznie takiego, który
daje najsilniejszy atak.</p><p>W szczególności warto korzystać z ataków na odległość przeciwko wrogom,
którzy ich nie posiadają. Domyślny wybór broni proponowany przez komputer
uwzględnia wyłącznie maksymalne zadawane obrażenia, co może narażać Twoje
jednostki na większe obrażenia, niż jest to konieczne.</p></div><div class="section" title="3.1.8. Pora dnia"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_time_of_day"></a>3.1.8. Pora dnia</h3></div></div></div><p>Pamiętaj, że jednostki praworządne (na przykład ludzie) walczą lepiej za
dnia, a chaotyczne (na przykład orki lub nieumarli) lepiej spisują się w
nocy. Dla jednostek półmrocznych najkorzystniejsze są świt i
zmierzch. Idealna pora na pierwsze starcie z przeciwnikiem to taka, gdy
Twoje jednostki są silniejsze, a jego jednostki słabsze. W porze
sprzyjającej przeciwnikowi często najkorzystniej jest wzmocnić linię obrony
i utrzymywać pozycję sprzyjającą obronie. Gdy zbliża się pora osłabiająca
wroga, czas wyprowadzić natarcie.</p><p>Na przykład elfy mogą się bronić się w lesie podczas nocnego natarcia orków,
a zaatakować o wschodzie słońca. Czasem można wręcz zauważyć, że komputerowy
przeciwnik chętniej wycofuje swoich orków podczas dnia.</p></div><div class="section" title="3.1.9. Doświadczenie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_experience_2"></a>3.1.9. Doświadczenie</h3></div></div></div><p>Niezwykle istotne jest budowanie doświadczonej armii w miarę przebiegu
kampanii. Późniejsze scenariusze w kampaniach są stworzone przy założeniu,
że będziesz mieć możliwość przywoływania jednostek 2 i 3 poziomu.</p><p>Jednostki zdobywają najwięcej punktów doświadczenia (PD) za zabicie wrogiej
jednostki (8PD za każdy poziom pokonanej jednostki). Oznacza to, że
korzystną strategią jest często osłabienie przeciwnika jednostkami wyższego
poziomu, a zadanie śmiertelnego ciosu jednostką bardziej potrzebującą
PD. Zwłaszcza jednostki leczące są nierzadko słabe w walce, więc awansowanie
ich na kolejne poziomy wymaga takiego właśnie
<span class="emphasis"><em>podkradania</em></span> doświadczenia poprzez dobijanie osłabionych
przeciwników.</p><p>Na początku kampanii, gdy na ogół nie masz jeszcze jednostek wyższych
poziomów, postaraj się, by większość zabitych wrogów przypadała małej grupie
jednostek. To znacznie przyspieszy ich awans na drugi poziom, a wtedy będą
mogły skuteczniej pomagać innym w awansowaniu.</p><p>Nie zaniedbuj doświadczenia swojego przywódcy. Oczywiście musisz mu zapewnić
bezpieczeństwo, ale jeśli będziesz go za bardzo rozpieszczać, może się
okazać, że pozostanie na zbyt niskim poziomie, by przetrwać przyszłe bitwy.</p></div></div><div class="section" title="3.2. Jak czerpać najwięcej radości z gry"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_getting_the_most_fun_out_of_the_game"></a>3.2. Jak czerpać najwięcej radości z gry</h2></div></div></div><p>Pamiętaj, celem każdej gry jest przede wszystkim dobra zabawa! Oto kilka rad
od twórców gry, które pozwolą czerpać jak najwięcej przyjemności z
rozgrywki:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Spróbuj grać w kampanie na "średnim" poziomie trudności, zwłaszcza jeśli
masz już doświadczenie w grach strategicznych. Naszym zdaniem zapewni to
większą satysfakcję z rozgrywki.
</li><li class="listitem">
Nie przejmuj się za bardzo traceniem jednostek. Kampanie zostały
zaprojektowane z myślą o tym, że gracz będzie w ich toku ponosić straty.
</li><li class="listitem">
Nie nadużywaj możliwości zapisywania stanu gry. Dawno temu w Wesnoth możliwe
było zapisywanie gry tylko na końcu scenariusza. Zapisywanie w trakcie
zostało dodane dla wygody, by można było kontynuować grę później i by
uchronić się przez ewentualną awarią programu lub systemu. Odradzamy ciągłe
wracanie do stanu gry zapisanego w trakcie scenariusza tylko dlatego, że
twój biały mag ciągle ginie. Zamiast wciąż ładować grę, naucz się go chronić
i lepiej oceniać ryzyko. To właśnie część strategii.
</li><li class="listitem">
Jeśli musisz załadować zapisany stan gry, radzimy rozpocząć scenariusz od
początku i raczej spróbować nowej, lepszej strategii, niż czekać na
wylosowanie w komputerze szczęśliwych numerków.
</li><li class="listitem">
Ale pamiętaj: chodzi o dobrą zabawę! Możesz mieć inne upodobania, niż twórcy
gry, więc rób to, co sprawia Ci najwięcej radości! Jeśli lubisz ładować
zapisany stan gry za każdym razem, gdy popełnisz błąd, by utrafić w grę
<span class="emphasis"><em>doskonałą</em></span>, w której nie stracisz ani jednej jednostki -
nie krępuj się!
</li></ul></div><div class="section" title="3.2.1. Na początku scenariusza"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_at_the_start_of_a_scenario"></a>3.2.1. Na początku scenariusza</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Zacznij od przeczytania celów scenariusza. Czasami nie trzeba zabijać
przywódców wroga, a do zwycięstwa wystarczy przetrwać określoną liczbę tur
lub zdobyć pewien przedmiot.
</li><li class="listitem">
Rozejrzyj się po mapie, zwracając uwagę na teren oraz położenie swojego i
pozostałych przywódców.
</li><li class="listitem">
Następnie zacznij rekrutować żołnierzy. Wykorzystaj tanie jednostki do
przyjęcia pierwszej fali uderzenia, a potem wprowadź wojska bardziej
doświadczone jako wsparcie. Możesz wykorzystać szybkie jednostki jako
zwiadowców, którzy rozpoznają mapę i szybko zdobędą wioski.
</li></ul></div></div><div class="section" title="3.2.2. Podczas scenariusza"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_during_the_scenario"></a>3.2.2. Podczas scenariusza</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Staraj się zdobyć i utrzymać jak najwięcej wiosek, by złoto cały czas
wpływało do skarbca.
</li><li class="listitem">
Utrzymuj jednostki w grupach, by ograniczyć liczbę stron narażonych na atak
przeciwnika, a przy tym zapewnić sobie przewagę liczebną nad pojedynczymi
wrogami. Uformuj linię, żeby przeciwnik nie mógł zaatakować żadnej z Twoich
jednostek z więcej niż dwóch stron.
</li><li class="listitem">
Różne jednostki mają różne słabości i mocne strony, zależne od terenu i
rodzaju atakowanej jednostki. Aby poznać więcej informacji, wystarczy
kliknąć dowolną jednostkę prawym przyciskiem myszy i wybrać opcję "Opis
jednostki".
</li><li class="listitem">
Jednostki niskiego poziomu mogą posłużyć jako mięso armatnie, by spowolnić
natarcie wroga - można ich na przykład używać do zablokowania wrogowi
dostępu do istotniejszych jednostek.
</li><li class="listitem">
Warto zadawać wrogom obrażenia za pomocą jednostek wyższego poziomu, a
dobijać ich jednostkami niższego poziomu, które dzięki temu zdobędą więcej
doświadczenia, a w końcu awansują.
</li><li class="listitem">
Jeśli posiadasz białego maga (na którego awansuje mag) lub druidkę (awansuje
na nią szamanka), umieść ich w kręgu jednostek, by jednocześnie leczyć cały
oddział podczas marszu (również szamanki mogą to robić, ale z mniejszą
skutecznością).
</li><li class="listitem">
Straty jednostek są nieuniknione, nawet jednostek zaawansowanych.
</li><li class="listitem"><p class="simpara">
Pora dnia ma ogromne znaczenie:
</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="circle"><li class="listitem">
Jednostki praworządne zadają więcej obrażeń za dnia, a mniej w nocy.
</li><li class="listitem">
Jednostki chaotyczne zadają więcej obrażeń w nocy, a mniej za dnia.
</li><li class="listitem">
Pamiętaj, by zawsze sprawdzać porę dnia (z prawej strony ekranu). Planuj z
wyprzedzeniem — uwzględniaj w swojej strategii nie tylko porę dnia w
turze bieżącej, ale i w następnej.
</li></ul></div></li><li class="listitem">
Różne jednostki są odporne lub wrażliwe na różne rodzaje ataków. Jazda jest
słaba w starciu z bronią kłującą. Nieumarłych niszczą ataki ogniem i
astralne. Aby zobaczyć, jak odporna jest jednostka na dany typ ataku,
kliknij ją prawym przyciskiem myszy i wybierz "Opis jednostki" i znajdź
sekcję "Odporności", w której podane są współczynniki odporności jednostki
na różne rodzaje ataków.
</li></ul></div></div><div class="section" title="3.2.3. Leczenie"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_healing_2"></a>3.2.3. Leczenie</h3></div></div></div><p>Ważnym czynnikiem sukcesu w Bitwie o Wesnoth jest dbanie o zdrowie
jednostek. Gdy jednostka odniesie obrażenia, możesz ją leczyć umieszczając w
wiosce lub z pomocą specjalnych jednostek leczących (np. elfickiej szamanki
lub białego maga). Inne jednostki, z którymi się zetkniesz podczas gry (na
przykład trolle), posiadają naturalną zdolność samoleczenia.</p></div><div class="section" title="3.2.4. Wygrywanie scenariusza"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_winning_a_scenario"></a>3.2.4. Wygrywanie scenariusza</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Zaawansowane jednostki przydają się, gdy trzeba szybko zabić dowódców wroga,
nie tracąc przy tym znacznej liczby żołnierzy.
</li><li class="listitem">
Im szybciej wygrasz scenariusz, tym więcej otrzymasz złota. Wygrywając
wcześniej dostaniesz więcej złota, niż zdołasz zebrać zajmując wszystkie
wioski na mapie i czekając do końca limitu tur.
</li><li class="listitem">
Zabicie wszystkich wrogich przywódców zazwyczaj zapewnia natychmiastowe
zwycięstwo.
</li></ul></div></div><div class="section" title="3.2.5. Więcej ogólnych wskazówek"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_more_general_tips"></a>3.2.5. Więcej ogólnych wskazówek</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" type="disc"><li class="listitem">
Po krwawych scenariuszach, w których Twoja armia ponosi poważne straty,
zazwyczaj następują takie, które pozwalają nieco odetchnąć i względnie łatwo
zdobyć zapas złota oraz doświadczenie niezbędne do awansowania jednostek.
</li><li class="listitem">
Jednostki wyższych poziomów są droższe w utrzymaniu, niż jednostki o
niższych poziomach (1 sztuka złota na poziom), z wyjątkiem jednostek
lojalnych.
</li></ul></div></div></div></div></div></body></html>
wesnoth-1.10-data 1:1.10.3-3+deb7u2 / usr / share / doc / wesnoth-1.10-data / manual.pl.html
